Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
WyzwaniaizagrożeniadlabezpieczeństwawAfryce
grupetnicznychniestanowiąwyjątku.Naprzykładponad200odrębnychgrup
etnicznychzamieszkujeNigerięiDemokratycznąRepublikęKonga,astosunko-
woniewielkaGhana(ok.24mlnmieszkańców)liczyok.100wspólnotetnicz-
nych42.
Takistanrzeczyjestkonsekwencjąepokikolonialnejzjednej,aleispecyfiki
rozwojuspołecznegoAfryki-zdrugiejstrony.Mocarstwaeuropejskie,wsposób
arbitralnywytyczającgraniceswoichstrefwpływów,jednocześniedecydowały
ostrukturzeetnicznejpóźniejszychpaństwpokolonialnych.Włączanowramy
jednolitychstrukturadministracyjnychsąsiadującezesobą,aleniezawszeżyjące
wdobrychstosunkachgrupyetniczne,jednocześniesztucznegranicedzieliłynie-
jednokrotnieterytoriaetnicznedanychspołecznościpomiędzyodrębnejednostki
geopolityczne.Przyjęciezasadyposzanowaniagranicpokolonialnychutrwaliło
terytorialnystatusquo,awięctakżewieloetnicznośćpaństwafrykańskich.Nowe
elitywładzybardzoczęstodeklarowałyprowadzeniepolitykiprzełamywaniapo-
działówetnicznychibudowanianowoczesnychnarodównabazieprzynależności
dodanegopaństwa(obywatelstwo).Procestenjednakjestdługotrwały,warunek
jegoskutecznościstanowizaśprzezwyciężeniedziedzictwatrybalizmu,aprzede
wszystkimsukcesprocesówmodernizacyjnych.Wichwynikumogłobypowstać
nowoczesnespołeczeństwo,wktórympodstawowewięziłączącejednostkiigru-
pyspołecznewyrastałybyzistniejącegosystemupolitycznegoigospodarcze-
go,adotychczasowepodziałyetnicznezepchniętezostałybynadrugiplanprzez
wspólnotypowstałenabazieobywatelstwapaństwapokolonialnego.WAfryce
procesymodernizacjiprzebiegajązdużymoporem,apopełnioneprzezlokalne
elitybłędynatejdrodzeprzyczyniłysiędopogłębieniamarginalizacjiAfrykiwe
współczesnymświecie,tymsamymkonserwująctradycyjnestrukturyspołecz-
ne.Afrykaciąglestoiprzedperspektywąradykalnychzmianmodernizacyjnych,
ale-tymsamym-takżeprzedperspektywązmianformświadomościspołecz-
nej.Atomożeprowadzićdowzrostunapięćikonfliktówwłonieposzczególnych
społeczeństw.KwestiatożsamościetnicznejwAfrycestałasięproblemempoli-
tycznym43.Narodzinynowoczesnychnarodówwświecierozwiniętymnaprze-
strzeniwiekówXIXiXXprzyniosłyszeregnapięćikonfliktównatleprocesów
konstytuowaniasięnowychjakościowozbiorowościludzkich,włączniezponow-
nymwykreśleniemgranicpolitycznychwkształcieodzwierciedlającymzróżni-
cowanieetnicznewdanejprzestrzenigeograficznej.WAfryceprocesynarodo-
wotwórczeznajdująsiędopierowpoczątkowejfazie,politycznekonsekwencje
tychprocesówsąwięctrudnedoprzewidzenia.
42Zob.SeyoumY
.Hameso,EthnicityinAfrica:TowardsaPositiveApproach,TSC,London1997,
s.19-33.PortalinternetowynEthnologue:LanguagesoftheWorld”podaje,iżliczbajęzykównżywych”
występującychwGhaniewynosi79,wNigerii-514,wDemokratycznejRepubliceKonga-215,zob.
URL<http://www.ethnologue.com/country_index.asp?place=Africa>(27.07.2011).
43Zob.SeyoumY
.Hameso,EthnicityinAfrica…,op.cit.,s.37-43.
