Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Sprzecznościetniczno-kulturowe
Wtymmiejscumożnawskazać,jakonaprzykładpowyższegostwierdzenia,
napołudniowoafrykańskąspołecznośćZulusów,którzyzewzględunaświetną
przeszłośćhistoryczną(imperialnepaństwopowstałewpoczątkachXIXstule-
cia44)posiadająukształtowanepoczucieodrębnościetnicznejwobecsąsiednich
ludów,arozwijającysięnnacjonalizm”jestźródłemichdążeńseparatystycz-
nychkierowanychpodadresemwładzcentralnychRepublikiPołudniowejAfryki
ipozostałychgrupetnicznychkonstytuującychtopaństwo45.Narodyafrykańskie
wmiarępostępówprocesówmodernizacyjnychmogąkształtowaćsięnawzór
procesówzachodzącychwpokolonialnejAmeryce,gdziepaństwostałosięinsty-
tucją,nabaziektórejukonstytuowałysięzbiorowościpolityczne.Możliwyjest
jednaktakżewariantnwschodnioeuropejski”,przynajmniejwprzypadkuniektó-
rychwspólnotetnicznych,wktóregoramachnarodypowstającenabaziewspól-
notytradycji,językaikulturydążązczasemdosamoorganizacjiżyciapolitycz-
negoiprzezrealizacjęzasadysamostanowienianarodówformułująpostulaty
posiadaniawłasnegopaństwa46.WAfryceprocesyzachodzącewtymkierunku
musiałybydoprowadzićdounieważnienia(bądźprzynajmniejograniczenia)zna-
czeniazasadyposzanowaniagranicpokolonialnych(codlaregionalnejwspól-
notypaństwwspółcześniewydawałobysiętrudnedozaakceptowania),niemniej
przypadekSudanuPołudniowego,któregoludnośćwramachprocesupokojowe-
gozapewniłasobiemożliwośćsamostanowienia,włączniezprawemdosecesji,
pokazujeistnienieczynnikówsprzyjającychtakiemurozwojowisytuacji47.
Ogromnezróżnicowanieetniczno-kulturowestajesiębarierądlaprocesówna-
rodotwórczychzachodzącychwgranicachposzczególnychpaństw.Niechodzitu
tylkoowielośćodrębnychpopulacjietnicznych,lecztakżeoogromnedystanse
wtakichsferachaktywnościspołecznejjakjęzyk,kultura,religiaczyteżformy
organizowaniażyciaspołecznego,politycznegoigospodarczego.Wielepaństw
skupiawswychgranicachgrupyetniczneozupełnieodmiennympochodzeniu
iodmiennejhistorii,częstoskonfliktowane,znajdującesięnaróżnympoziomie
rozwojuspołecznego.Przezwielekrajówprzechodzągranicezasięguwpływów
ludówzaliczanychdoodrębnychrodzinigrupjęzykowych-wAfrycenajważ-
niejszespośródnichtorodzinyafroazjatycka,nilocka(nilosaharyjska),kongokor-
51
44Natemathistoriitejgrupyetnicznejzob.:RogerB.Beck,TheHistoryofSouthAfrica,Greenwood
Press,Westport2000,s.60-64;PhilipCurtin,StevenFeierman,LeonardThompson,JanVansina,Histo-
riaAfryki,op.cit.,s.365-371;zob.takżeobszerneopracowaniepoczątkówhistoriipaństwaZulusów:
ErnestAugustusRitter,ShakaZulu:TheRiseoftheZuluEmpire,GreenhillBooks,London1990.
45Por.GuyArnold,TheNewSouthAfrica,Macmillan,Basingstoke2000,s.42.
46Por.MarekWaldenberg,NarodyzależneimniejszościnarodowewEuropieŚrodkowo-Wschodniej.
Dziejekonfliktówiidei,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2000,s.27-28.
47Należyjednocześniepamiętać,iżPołudniowySudanjesttakżeniejednolityetnicznie.Separatyzm
nPołudnia”wyrastałnabaziekilkuprzesłanek-historycznych,kulturowych,religijnych,rasowych,
etnicznych-decydującychoodrębnościtamtejszychmieszkańcówodnPółnocy”,niemniejistniejące
wśródnichzróżnicowanieetnicznejestźródłemnapięćwewnątrznowopowstałegopaństwa.
