Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Agezylausz–stanbadań
MimożeAgezylauszwydajesiędramatemmałoznanym,nawet
wśródbadaczyliteraturypolskiej,awpóźniejszej,szerszejrecepcji
dziełSłowackiegoprawiecałkowiciepomijanym,tobliższeprzyj-
rzeniesięhistoryczno-ikrytycznoliterackiemuodbiorowiutworu
zmuszadoweryfikacjitegosądu.Rzeczywiście–brakmonografii
dra-
matu,brakjegoobszerniejszych,całościowychopracowań,ale
utwór
tenwielokrotniestawałsięprzedmiotemnamysłuhistorykówlite-
ra
turyorazkrytyków,takżeteatralnych,którzyrozpoznaliwiele
istotnychcechjegostrukturyartystycznejimyślowej;możnanawet
powiedzieć,żewyznaczyligłówneproblemyinterpretacjitegodra-
matu,aktualneiżywedodziś.
JózefHieronimRychter,pierwszywydawcaAgezylausza(Warsza
wa
1884),zwróciłuwagę,żeAntoniMałecki,choćmiałwrękurękopis
dramatu,niewspomniałonimwswojejpionierskiejmonografii,
byćmożedlatego,żeuznałtentekstzabezwartościowy.Rychterdo
pewnegostopniapodzielałtenpogląd,wewstępiedopierwszejedy-
cjidramatunapisałjednak,żejesttotylkopierwszyrzut,szkic,ijako
takidramatpowinienbyćoceniany1.Wkrótkimwprowadzeniudo
pierwodrukuutworuzarysowujekilkazagadnień,którewliteratu-
rzeprzedmiotubędąsiępojawiać
takżewlatachpóźniejszych–
przedewszystkimpodkreślanieosobliwościtegodramatunatleca-
łejtwórczościpoety;Rychterzauważa,żeutwórtenjestwyjątkowy,
niepodobnydożadnegoinnegodramatuSłowackiego,maformę
niepowtarzalną2;podrugie,mimożepowstałwokresiemistycznym
(nazywanymtuprzezwydawcęnczasemeterycznychbujańSłowac-
kiego”),cechujesiędużądoząrealizmu,itoskrajnego,cojednak
nie
wykluczadośćniezwykłego,pozornieanachronicznegospotka-
niastarożytnościIIIwiekuprzedChrystusemzchrześcijaństwem3;
iwreszcieostatniakwestiaporuszonawewstępie,dodziśintrygują-
cabadaczy–tytuł:bohateremgłównymjestkrólAgis,aleSłowacki
wrękopisienazwałtekstimieniemAgezylausza,mniejznaczącego
bohateradramatu,czymoże–jakpowiedzielibyśmydzisiaj–anty-
bohateraromantycznego4.
Wrokupierwodrukudramatuukazałasięrównieżinnaedycja
Agezylausza,wopracowaniuHenrykaBiegeleisena5,aeseistyczną
reakcjąnaobawydaniastałsięanonimowyartykułopublikowany
