Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
RozdziałI
uczestnicząrodzina,szkoła,religia,rówieśnicyiinneinstytucjespołeczne.
Uwzględnianyjestjednakichzróżnicowanywpływnaprzestępczośćwpo-
szczególnychokresachrozwojujednostki(np.presjarówieśnikówmawięk-
szeznaczeniewprzypadkuuczniówklasstarszychniżpoczątkowych).Model
tenzakłada(Ayersiin.1999),żenasocjalizacjęskładająsię:postrzegane
możliwościwłączeniasięwaktywnośćiinterakcjezinnymi,stopieńwłącze-
niaiinterakcji,umiejętnościskutecznegowłączeniaorazwzmocnieniaotrzy-
mywanewwynikuwłączenia.Socjalizacjaprowadzidoukształtowaniasię
więzi(doktórych,zgodniezteoriąHirschiego,zaliczasięprzywiązanie,zobo-
wiązanie,zaangażowanieiprzekonaniamoralne)sprawującychkontrolęnad
zachowaniem,hamująctakie,którejestniezgodneznormami,wartościami
ioczekiwaniamispołecznymiinaruszapowstałewięzi.
Poszukującpredyktorówprzemocy,atakżezachowaniaprzestępczego,
autorzyikontynuatorzySDMwykorzystująkoncepcjępozytywnychine-
gatywnychuwarunkowań,czyliczynnikówryzykaiczynnikówochraniają-
cych(riskandprotectivefactors),rozumianychjakoczynnikizwiększające
izmniejszająceprawdopodobieństwozachowaniaantyspołecznego.
WjednejzpróbweryfikacjiModelu,podjętejprzezAyersaiin.(1999),
uwzględniononastępująceczynniki,zmierzoneprzyużyciuSkaliZachowa-
niaAchenbacha:
-możliwościwłączeniasię(zaangażowania)waktywnośćszkolną(per-
cepcjaprzezucznianauczycielskichumiejętnościinstruowania,wyjaśniania,
organizowaniapracywgrupach,możliwościuczestnictwawsporcie,klu-
bachitp.),
-standardowewłączeniesięwinterakcjezrodziną,szkołąirówieśnikami,
-nawykiwłaściwegowłączaniasięiinterakcji(umiejętnościszkolne,
społeczne),
-wzmocnieniaodpowiedniegozaangażowania(stosowanewdomu,
szkoleiwgrupierówieśniczej),
-rodzinnepraktykiwychowaniaproaktywnego(praktykiwzmacniające
pozytywnezachowanie,klarownośćoczekiwań,monitorowaniezachowania
pozadomem),
-więzizespołeczeństwem(przywiązaniedoszkoły,zobowiązaniewobec
szkoły,zażyłośćiidentyfikacjazrodzicami,przywiązaniedorówieśników,
przekonaniamoralne),
-sposobnościantyspołecznegozaangażowaniaiinterakcji,
-antyspołeczneinterakcje(zaangażowaniewinterakcjezantyspołecz-
nymirówieśnikami),
-postrzeganewzmocnieniaantyspołecznegozachowania,
-normyprzeciwkoużywaniunarkotyków.
