Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sukcesifiaskoresocjalizacjinieletnich
29
Nasilenietychczynnikówu566uczniówwwieku12-13latzestawio-
nozdynamikąaktywnościprzestępczejwciągukolejnychdwóchlat.Konfi-
guracjaczynnikówbyłainnawgrupachnieletnichróżniącychsiędynamiką
przestępczości,tj.rozpoczynającychdopierokarieręprzestępczą(initiators),
popełniającychprzestępstwaregularniezniską,umiarkowanąbądźwysoką
częstotliwością(stablelows,stablemoderates,stablehighs),nieletnich,
uktórychwystąpiłaeskalacjaprzestępczości(escalators)bądźjejspadek
(deescalators),oraznieletnich,którzyzaniechalidokonywaniaprzestępstw
(desistors).Innyzestawczynnikówzidentyfikowanoumężczyzniukobiet.
Znajomośćznaczeniaposzczególnychczynnikówryzykaiczynnikówochra-
niającychwróżnychgrupachwiekowychipozostającychwzwiązkuzezi-
dentyfikowanymwzorcemrozwojuprzestępczościmożerzutowaćnaor-
ganizacjęskutecznejprewencji.Dlaprzykładudeeskalacjaczyzaniechanie
dokonywaniaczynówzabronionychwiązałasięzwysokimpoziomemumie-
jętnościspołecznych,wysokimiwynikamiwtestachosiągniećszkolnychoraz
postrzeganiemszkołyjakoźródłalicznychwzmocnień,copodpowiadakieru-
nekskutecznegoprzeciwdziałaniautrwaleniusięnawykówprzestępczych.
Proporcjeczynnikówryzykaiczynnikówochraniających,jakieuwzględ-
niasięwbadaniach,sąwciążzakłóconenakorzyśćpierwszych,coodzwier-
ciedladotychczasowepodejściebadaczy,chętniejkoncentrującychsięna
wykrywaniuzagrożeńipasywówniżczynnikówuodparniającychnanieko-
rzystnewpływy,czyliaktywów.Dysproporcjetezmniejsząsięzapewne,gdy
zmienisięfilozofiabadaniaprzyczynzjawiskpatologicznych,zwłaszczazaś
stosowaneinstrumentariumpomiarowe,akcentującewciążnadmiernieza-
grożenia.Arthuriin.(2002)naprzykładuwzględniliwswoichbadaniach32
czynnikiryzykaiczynnikiochraniająceprzedużywaniemnarkotyków,prze-
stępczościąiinnymiproblemamiadolescentów,jednakżetylko9spośród
nichmiałocharakterochronny(związanygłówniezobecnościąwśrodowi-
skurodzinnym,szkolnymirówieśniczymwzmocnieńdlaprospołeczności
jednostki).
Zmianasposobuujmowaniaprzyczynagresjiiprzestępczości,jakado-
konałasiędziękiteoriikontrolispołecznej,zaowocowałalicznymibadaniami
zmierzającymidowyodrębnieniaczynnikówochraniających,traktowanych
jakorównieważnelubnawetważniejszewobjaśnianiuprzemocyiprzestęp-
stwa,jakczynnikiryzyka.Koncentracjanaochronie,naodporności(resilien-
ce)bądźnaryzykujestwedługSurzykiewicza(2000)podejściemekologicz-
nym,konstruktywnym,zawierającymelementyrozwojoweisocjalizacyjne.
Wzrostzainteresowaniazjawiskiemresiliencewiązaćnależyzogólniejszą,
współczesnątendencjąkoncentrowaniasiępsychologównapozytywnych
czynnikachrozwoju(Urban2012,s.152).
