Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
RozdziałI
Koncepcjęodpornościpsychicznejwykorzystałwbadaniachskutecz-
nościresocjalizacjiOpora(2009).Poprawęodpornościpsychicznejuznał
onzaważnekryteriumkorzystnychzmianuresocjalizowanychnieletnich.
ZastosowaneprzezniegoSkaleOdpornościPsychicznej(ResiliencyScalesfor
Adolescent)Prince-Emburyskładająsięztrzechczęści,mierzącychkolejno:
a)poczuciemistrzostwa(optymizm,poczuciewłasnejskutecznościiada-
ptację),b)relacjeinterpersonalne(zaufanie,wsparcie,komfortitolerancję)
ic)emocjonalnąreaktywność(wrażliwość,powracaniedorównowagi,opa-
nowanie).Uzyskanewynikisugerują,żemierzoneczynnikiodpornościpsy-
chicznej(znalazłysięwśródnichwyżejwymienioneorazdodatkowosamo-
ocena)bardziejnasiloneunieletnich,którychzachowaniepoprawiłosię,
cosugerujeichkorzystneznaczeniewprocesieresocjalizacji.
Gaś(2008)ujmujeczynnikiryzykaiczynnikiochraniającewkontekście
interwencjiwychowawczej,podejmowanejwzględemresocjalizowanejmło-
dzieży.Interwencjata,jeślimaspowodowaćzmianywsobie,wzachowaniu
istylużycia,powinnaobejmowaćtrzynurty:1)nbudowaniezaradnościżycio-
wejiodpornościnapodejmowaniezachowańproblemowych”
,2)ograniczanie
ilikwidowanieczynnikówryzyka,którezaburzająprawidłowyrozwójidez-
organizujązdrowystylżycia,3)inicjowanieiwzmacnianieczynnikówchro-
niących,któresprzyjająprawidłowemurozwojowiizdrowemużyciu”(s.22).
Odpornośćnapodejmowaniezachowańproblemowych,któramabyć
przeciwwagądlaczynnikówryzyka,opierasięwpierwszymrzędziena
kompetencjachspołecznych,umożliwiającychzdrowerelacjezinnymi(np.
empatia,troskliwość,umiejętnośćekspresjisiebie),naumiejętnościroz-
wiązywaniaproblemów,autonomii(działaniuzgodniezpoczuciemwłasnej
tożsamości,wartościiskuteczności),aponadtonazaangażowaniureligij-
nymipoczuciusensużycia.Odpornośćtabudowanajestprzedewszystkim
wrodzinie,awzmacnianairozwijanamożebyćwszkoleorazwinstytucjach
resocjalizacyjnych.
Interwencjawychowawczapolegającanawpływaniunaczynnikiryzyka
iczynnikichroniąceopierasięnarezultatachwielubadań,dziękiktórymzna-
czenietychczynnikówudałosięustalić.CzynnikiteGaśzestawiawkilkugru-
pach:związanychzjednostką,zgrupąrówieśniczą,zrodziną,zeszkołą,zlo-
kalnąspołecznościąizszerokimspołeczeństwem.Pierwszagrupaczynników
jestdlapedagogaresocjalizacyjnegonajważniejsza,gdyżjestprzekładalnana
listęzadań,któremożeipowinienrealizowaćwprocesieresocjalizacji.Osła-
bienieczynnikówryzyka,awzmacnianieczynnikówchroniącychtoprzecież
innymisłowamisformułowanycelresocjalizacji,którymjestspowodowanie
korzystnychprzeobrażeńwzakresieosobowościizachowania.Czynnikami
ryzykasą:nbuntowniczość,więzizdysfunkcjonalnymirówieśnikami,akcep-
tacjazachowańproblemowych,wczesnainicjacjazachowańproblemowych,