Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRaWaOSObiSTEWnaTaRciU
1)mniejskomplikowany,bardziejzrozumiały,
2)bardziejadekwatnywzględemfunkcji,jakąmająpełnićprzepisy
oochroniedóbrosobistych,atozasprawąodwoływaniasiędokry-
teriówsubiektywnych,korygowanychwszakżeprzezklauzulęgene-
ralną,konstrukcjęnadużyciaprawaorazprawaprzysługująceinnym
osobom.
Boczymżejestijakrozumiećówfenomenosobistegodobraiodpo-
wiadającegomuprawa?
Generalizująciprzyjmującpsychologizującypunktwidzenia,zanad-
rzędnyprzedmiotochronytrzebabyłobyuznaćUelementyświatauczuć,
niezmąconegospokojupsychicznegoisamorealizacji”2.Jakzatemwidać,
ochronadóbrosobistychsłużynietylkoegzystencji,lecztakżerozwojowi
isamorealizacji3.Należywięczgodzićsięztym,żepojęciedobraosobi-
stegojesttyleższerokie,comgliste.Możnabronićprzytymstanowiska,
żemamytudoczynieniazeswegorodzajuemanacjąprawnaturalnych
wydobywanychnaświatłodzienneprzyposzukiwaniuśrodków(rosz-
czeń)chroniącychgodnośćczłowieka.Roszczeniateskładająsięnaszcze-
gólnyarsenałprawnychinstrumentówmającychsłużyćposzanowaniu
najbardziejdoniosłychinteresówjednostki.
****
Szczególneproblemyzwiązanezegzystencjąprawosobistychujaw-
niająsię,coistotne,gdyzaczynamyrozpatrywaćichbyt.Cowtymzakre-
siejestistotne,nieonewżadnejmierzeograniczaneprzezformalne
lubmaterialneprzesłanki.Brakjednoznacznychwskazówekcodowy-
kreowanianowychprawosobistychzmuszadopoddaniaanalizierele-
wantneorzecznictwoiliteratura.
Dobezpośredniegostarciaiwstąpienianadrogęsądowąobrońców
dóbrosobistychskłaniawywalczonedomniemaniebezprawnościczynu,
awięcwraziesporutoniepowódmawykazać,żedanedziałaniemiało
charakterbezprawny,leczpozwanymaudowodnić,żeincasuwrachubę
wchodziokreślonaprzesłankaegzoneracyjna.Dochodzizatemdozmia-
nyrozkładuciężarudowodów.Nagruncieprawapolskiegoklauzuleeg-
zoneracyjnezastrzeżonedlasytuacji,gdywdrodzeprzepisówrangi
ustawowejdotycząprzypadkówuwzględnianychwkonstytucyjnym
2TakS.Grzybowski,Ochronadóbrosobistychwedługprzepisówogólnychprawa
cywilnego,Kraków1933.
3TakP
.Machnikowski,Odpowiedzialnośćzamajątkoweskutkinaruszeniadobra
osobistegowprojekcieksięgipierwszejkodeksucywilnego(w:)DobraosobistewXXIwie-
ku.Nowewartości,zasady,technologie,red.J.Balcarczyk,Warszawa2012,s.21.
41