Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRaWaOSObiSTEWnaTaRciU
****
Kreowaniunowychprawosobistychsłużąnajczęściejuregulowania
(występującewkodeksiecywilnym)polegającenaprzykładowymtylko
wymienieniuchronionychdóbr.Otwieratosądomi/lubprzedstawicie-
lomdoktrynymożliwośćwpisywaniadoistniejącegokatalogunowych
prawosobistych7.
Relatywniełatwepowoływaniedożycianowychprawosobistych
niesiezesobąpewneryzykocodoarbitralnościpostępowaniaiskutkuje
swoistymUpączkowaniem”tychpraw,awkonsekwencji–obniżeniem
ichrangi.Zaprzykładzpraktykisłużyćmogąpostulatytraktowania
wkategoriachnaruszeniadóbrosobistychprzypadkówzdradymałżeń-
skiej,jakteżupokorzenie,jakiegodoznajeosoba,którejniezapewniono
możliwościskorzystaniawurzędzieztoalety.
Odnotujmywtymmiejscu,żeznacznaczęśćrodzimejdoktrynywi-
dzioparciedlaochronydóbrosobistychwkonstrukcjachprawapod-
miotowego8.Konkurencyjnepodejściewomawianejmateriipreferuje
tzw.ochronęinstytucjonalną.Równocześnietrzebapamiętaćotym,że
Uawans”nalistęchronionychdóbrosobistychniemożebyćuzależniony
odspełnieniajakichkolwiekprzesłaneknaturyformalnejczymaterialnej.
Wefekciepojawiasięryzykodecyzyjnejarbitralności,któremogłobybyć
łagodzoneprzezzastosowanieprzesłankiUdoniosłości”(badanejwda-
nymprzypadku)interesuspołecznegolubindywidualnego.
Zauważmyprzytym,żeposzczególneprawamająautonomiczny
charakter.Taichcechaniewyłączawszakżestosowaniawobszarzeich
działanianormogólnychprawacywilnego.Wyodrębnialnośćiniezależ-
nośćposzczególnychprawosobistychnieprzeszkadzatemu,żebyjed-
nymczynemnaruszonemogłyzostaćsferypozostającepodochroną
kilkuprawosobistych(np.prawadowizerunkuiprawadoczci).Nieod-
bieratojednakczynnejlegitymacjiprocesowejtemu,którysamdopuścił
sięnaruszeniadóbrosobistych.
7Przykłademtakichdóbrosobistych,wprowadzonychdrogąpozaustawo-
wą,sąniewymienionewart.23k.c.m.in.kultpamięciosobyzmarłej,herb,
godło,nieskażoneśrodowiskonaturalne,a–zdaniemniektórych–nawetwier-
nośćmałżeńska.
8Zob.P
.Machnikowski,Odpowiedzialnośćzamajątkoweskutkinaruszeniadobra
osobistegowprojekcieksięgipierwszejkodeksucywilnego(w:)DobraosobistewXXIwie-
ku.Nowewartości,zasady,technologie,red.J.Balcarczyk,Warszawa2012,s.21.
43
