Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KORZYSTaniEZUTWORÓWWanTOlOGii
imajedynieobowiązekwypłatywynagrodzeniauzgodnionegomiędzy
stronamilubnawypadeksporuokreślonegoprzezsąd,chybażewyso-
kośćwynagrodzeniawynikazprzepisówocharakterzeimperatywnym
lubsemiimperatywnym.Takiprzypadekmiałbymiejscewodniesieniudo
rozpowszechnieniawantologiioryginalnejwersjiutworów.
JakwynikazuzasadnieniaomawianegowyrokuSąduApelacyjne-
go,wspornymprzypadkunastąpiłowydanieutworówwjęzykupol-
skimiwtłumaczeniach.Sądtrafnieuznał,żesamodokonanieopraco-
wania,wtymtłumaczenia,niewymagazgody,azatemztegowydania
powódcenależysięjedyniewynagrodzenienapodstawieart.29ust.21
wzw.zart.29ust.3pr.aut.Jednakztegoniewynika,żerozpowszech-
nianieutworupierwotnegowantologiimożenastąpićwtłumaczeniubez
zezwoleniaautorautworupodstawowego.
Ustawodawca,kształtującprzepisyodozwolonymużytku,zdawał
sobiesprawęztego,żeopracowanie,wtymtłumaczenie,stanowiodręb-
nyodoryginałuutwór,któregorozpowszechnianiejestuzależnioneod
zgodyuprawnionegodoutworupierwotnego.Ustawaznawtymzakre-
siewyjątki,którezresztąniebyłyznaneaniustawiemiędzywojennej,ani
prawupowojennemu.Otóżwedługart.25ust.3pr.aut.:URozpowszech-
nianieutworównapodstawieust.1tegoprzepisujestdozwolone,zarów-
noworyginale,jakiwtłumaczeniu”.Zamieszczenietegopostanowienia
nietylkojestprzejawemświadomościobowiązywaniaomawianejzasady
ogólnejodnoszącejsiędoprawadoopracowania,lecztakżewsposóbjed-
noznacznywyznaczazakreswyjątków,doktórychomawianedozwolenie
sięodnosi.Więcej–wprowadzenietegowyjątkuwynikałozoczywistego
ikonkretnegoratio.Otóżprzepisdotyczydopuszczalnościwykorzysty-
waniaściśleokreślonychrodzajówutworówlubrodzajówichwykorzy-
staniawprasie.Potrzebarozszerzeniaobowiązującegopoprzednioujęcia
takżenatłumaczeniawynikałazuznaniainteresupublicznegowumoż-
liwieniuszybkiegodostępu,bezpotrzebyuzyskiwaniazgody,takżedo
źródełzagranicznych.Szczególnymmotywembyłtucharakterdziałania
prasywzakresiezapewnieniaszybkiegodostępuorazwykorzystywania
winteresiepublicznyminformacjiidostępudowiedzyookreślonych
wydarzeniach,atakżeusunięciabarier,którerozpowszechnianiema-
teriałówpochodzącychztychźródełbyopóźniałolubuniemożliwiało.
Istotnymrównoważnikiemtegoposzerzeniagranicdozwolonegoużytku
byłowprowadzeniedoustawy–Prawoautorskieart.35zawierającego
ogólnąklauzulęzabezpieczającąprzednadużyciami,gdynaruszałoby
tonormalnekorzystaniezutworulubgodziłowsłuszneinteresyjego
twórcy.Klauzuletemająnaceluwkonkretnychsytuacjachkorygowanie
takżedopuszczalnościzamieszczeniautworuwantologii,np.gdyzaspo-
kajałobytozapotrzebowanienazamieszczonywniejutwórwkonkretnej
59
