Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
1.Analizaskupień
żą:[10],[111],[120],[198],[209],[336],[355].Znowszychibardziejspecjali-
zowanychmonografiimożnawymienić:[5],[55],[51],[54],[94],[218],[296],
[306],[349].Czytelnikzainteresowanyprzeglądowymipracamimożezajrzeć
np.do:[47],[199],[197],[390].Bardziejzaawansowanetechnikianalizysku-
pieńomawianem.in.w[125].
1.1.Formalizacjaproblemu
Wanalizieskupieńprzyjmujesięzazwyczaj,żedanyjestzbiórmobiektów
X={11,
...,1m},przyczymkażdyobiektjestopisanyn-wymiarowym
wektoremXi=(xi1...xin)T,gdziexijoznaczawartośćj-tejcechywobiekcie
1i.WektorXibywanazywanywektoremcechlubobrazem3obiektu1i.
PrzedmiotemanalizyskupieńjestwięcnieoryginalnyzbiórobiektówX,
leczjegoreprezentacjazadanamacierząX=(X1...Xm)T,którejź-tywiersz
jestwektoremcechopisującychź-tyobiekt.Zewzględunato,żeobiektowi
1iodpowiadaź-tywierszmacierzyX,termin„obiekt”będziedotyczyłza-
równoelementu1iX,jakiwektoracechXicharakteryzującegoówobiekt.
WstatystycewektorXinazywanyjest(n-wymiarową)obserwacją.Chociaż
wartościpomiarówmogąbyćdokonywanenaróżnychskalach(nominalnych,
porządkowychlubilorazowych),najwięcejpraktycznychiteoretycznychre-
zultatówuzyskanoprzyzałożeniu,żeskładowewektorówXiliczbami
rzeczywistymi,awięcobrazamirealnychobiektówpunktyn-wymiarowej
przestrzenieuklidesowej.Takieteżzałożeniedominujewnaszejksiążce.
Alternatywnieprzyjmujesię,żeinformacjeozbiorzedanychzapisa-
newpostacimacierzySwymiarum×m,którejelementysijreprezentują
podobieństwo(bądźodmienność)parobiektów1i,1j.Korzystającztakiej
reprezentacji,możnazrezygnowaćzkoniecznościużywaniawyłączniecech
mierzonychnaskalachilościowych.Pionieremtakiegospojrzeniajestpol-
skiantropolog,etnograf,demografistatystykJanCzekanowski4.Jego
metoda,przedstawionawpierwszympolskimpodręcznikuowspółczesnych
metodachanalizydanychiinterpretacjiwyników[87],poleganazastąpie-
niuliczbwmacierzySprzezodpowiedniodobranesymbolegraficzne.Po-
wstajewtensposóbnieuporządkowanydiagram,którypoodpowiednim
przestawieniuwierszyikolumnmacierzyujawniaistnieniegrupobiektów
3Termintenjestszczególnieuzasadniony,jeżelibędziemytraktowaćpomiaryjako
odwzorowaniaf:XRnzbioruobiektówwpewienzbiórwartości.Wówczasxi=f(1i),
awnomenklaturzematematycznejxijestobrazemobiektu1i.
4Por.J.Gajek:JanCzekanowski.Sylwetkauczonego.NaukaPolska,6(2),1958,
pp.118–127.