Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
DavidR.Olson
nietylezrozumieniemwycinkawiedzyzdanejdziedziny,ilewyłączniezpisaniem
iczytaniemnajejtemat.StephenP
.NorrisiLindaM.Phillips47dowodzą,żetermin
Hpiśmiennośćnaukowa”wodniesieniudonaukijestmylącyiżebyłobysłuszniej
ograniczyćjegoużyciedoznajomościzasadczytaniaipisaniaonauce.Ajednak
faktemjest,żeobiegłościwdanejdyscyplinieświadczym.in.umiejętnośćtworze-
niaiinterpretowaniatekstówdlaniejistotnych.
Piśmiennośćspołeczna
Pozadwomarozważanymidotejporyujęciamipiśmiennościistniejetrzecie,
któreostatniowysunęłosięnapierwszyplan.Piśmiennośćspołeczna,byposłużyćsię
terminemGeorgaElwerta48,totyppiśmienności,którycharakteryzujenowoczes-
nespołeczeństwabiurokratyczne.Wrzeczysamej,abyzrozumiećkształtowanie
wiedzyorazpodziałwładzywnowoczesnymspołeczeństwie,należyzbadaćjego
praktykidokumentacyjne49.Sąoneosadzonewewspólnocietekstowej–araczej
WspólnocieTekstowej–którawymagawykształceniaiwdrożeniajawnychproce-
durporządkowaniadziałańpodwzględemzasad,reguł,procedurformalnychlub
algorytmówprzedstawionychwkodeksach,dokumentachipodręcznikach.Do
praktykdokumentacyjnychzaliczasięwczesneużyciezapisówliczbowych50oraz
późniejszeRobert’sRulesofOrder51–pierwsząpróbęokreślenia,jaknależyprzewo-
dzićzgromadzeniompublicznym.Jakoprzykładytakichpraktykwymienićnależy
także:konstytucje,statuty,prawokontraktowe,zasadyprodukcji,wytycznecodo
interpretacjidokumentówitp.,jakrównieżrozumienieinstytucji,którenadająmoc
wspomnianymdokumentom.Zasadytakiedotycząnietylkojawnychprocedur,ale
teżmechanizmówichkontrolowaniaiegzekwowania.Całyaparatpaństwabiuro-
kratycznego,czymowaostarożytnymimperiumczynowoczesnejdemokracji,jest
zorganizowanytak,bytezasadyujawnić,ustanowićizrealizować.Ukrytezasady
jakiejkolwiekmniejsformalizowanejwspólnotytekstowejstająsięwnowoczesnym
państwiejawnymiproceduramiregulowaniadziałań.Władzaidziewparzezpro-
cedurą,ajeślitastajesięjawnaiprzestrzegasięjej,możeonauzyskać,jaksię
47S.P
.Norris,L.M.Phillips,ScientificLiteracy,[w:]TheCambridgeHandbookofLiteracy,
dz.cyt.,s.271−285.
48G.Elwert,SocietalLiteracy:WritingCultureandDevelopment,[w:]TheMakingofLiterate
Societies,red.D.R.Olson,N.Torrance,Oxford2001,s.54−67.
49Zob.D.E.Smith,TheConceptualPracticesofPower:AFeministSociologyofKnowledge,
Boston1990.
50Zob.S.Chrisomalis,TheOriginsandCo-EvolutionofLiteracyandNumeracy,
[w:]TheCambridgeHandbookofLiteracy,dz.cyt.,s.59−74.
51Robert’sRulesofOrdertowydanaw1876rokuksiążkaHenry’egoMartynaRoberta,za-
wierającaporadynatematprowadzeniazgromadzeńpublicznych,awszczególnościzgromadzeń
parlamentarnych(przyp.tłum.).
