Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
1.Rynkiiinstrumentyfnansowe
narynkupieniężnymorazsfinansowaniubieżącychzobowiązańbudżetowych
wpaństwie,
bonypieniężnepapierywartościoweemitowaneprzezbankcentralny,które
przedmiotempodstawowychoperacjitzw.otwartegorynku.NarodowyBank
Polskiwykorzystujejedoregulacjiilościpieniądzawobiegu21,
bonykomercyjnekrótkoterminowepapierydłużneemitowaneprzezpodmioty
spozasektorabankowego,głównierenomowaneprzedsiębiorstwanotowanena
giełdzie.Bonkomercyjnyjestzobowiązaniememitentadozwrotujegoposiada-
czowiwterminiejegowykupukwotynominalnej,najakązostałonwystawiony,
akceptybankierskiepapierywartościowepotwierdzającezobowiązaniedoza-
płatyokreślonejsumypieniężnejprzezbankdłużnikabankowiwierzyciela,
certyfikatydepozytowepapierystwierdzającezdeponowanieokreślonejsumy
pieniężnejwedługokreślonejstopyprocentowejnaustalonyokres.
Zkoleirynekkapitałowystanowisegmentrynkufinansowego,którytworzą
transakcjeinstrumentamifinansowymiocharakterzewierzycielskimiwłasnościo-
wym,którychterminrealizacjiwynosiconajmniejjedenrok.Możemywięcmówić
odwóchpodstawowychsegmentachrynkukapitałowego,tj.orynkukapitałupo-
życzkowegoirynkukapitałuwłaścicielskiego.Wramachpierwszegosegmentuwy-
różniasięzwyklerynekdłużnychpapierówwartościowych,wramachdrugiego
rynekakcjiorazrynekjednostekudziałowychwfunduszachinwestycyjnych22.
Głównymicelamifunkcjonowaniarynkukapitałowego23:
efektywnaalokacjakapitałumiędzypodmiotyemitująceinstrumentytegorynku,
właściwawycenainstrumentówtegorynku,
uzyskaniedochoduprzezinwestorów.
Rynkiinstrumentówpochodnych(tzw.derywatów)tworzątransakcjetakimi
instrumentamifinansowymi,którychwartośćzależyodinnychpodstawowychin-
strumentów,naktórezostałyonewystawione.Doinstrumentówpodstawowych
(inaczejbazowychlubpierwotnych)zaliczasięnp.akcje,obligacje,atakżeaktywa
niefinansowe,jaksurowcewpostacimiedziczyropynaftowej,którychcenyrynko-
weulegająistotnymiciągłymwahaniom.Podmiotygospodarującemogąwięcza-
wrzećkontraktyterminowenadostawędanegobazowegoinstrumentufinansowego
czysurowcawprzyszłości,uzgadniającwcześniejcenę,pojakiejdostawabędzie
21Oferującjebankomkomercyjnym,bankcentralnydążydoskupienianadwyżkipieniądza
wobrocie.Jeżelinatomiastwsystemiefinansowymwystępujezamałowolnychśrodkówpieniężnych,
tobankcentralnyoferujezakuptychpapierówwartościowychprzezbankikomercyjne.Wśródoperacji
otwartegorynkuwystępujątakżewarunkowetransakcjetypurepobądźreverserepo.Polegająonena
jednoczesnejsprzedaży(zakupie)instrumentufinansowego(bonówpieniężnychczyskarbowych)wraz
zezobowiązaniemdoichodkupu(odsprzedaży)wustalonymwterminiewprzyszłości,pookreślonej
cenie.Charakterkontraktuuzależnionyjestodstronyinicjującej.Jeżelizainicjowałgosprzedający,jest
torepo,ajeślikupujący,jesttoreverserepo.
22Bankowość.Podręcznikakademicki…,s.189-190.
23K.Jajuga,T.Jajuga,Inwestycje…,s.18.