Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
ANALiZADYSKURSUPUbLiCZNEgO
traktującwielostronnedociekaniajakożyciowąpasjęlubhobby.Powstawanie
dyscyplinodróżniającychsięodsiebienagrunciekoncepcjiteoretycznych
imetodbadawczychłączyłosięzatemzintensyfikacjąprocesówinstytucjona-
lizacjiiprofesjonalizacjidziałalnościnaukowej.Niedługopotem,bojużwla-
tach1930.,zaczętozauważaćambiwalentnycharaktertegoprocesu:zjednej
stronyprowadziłonbezwątpieniadogwałtownegoprzyrostudyscyplinowo
wyspecjalizowanejwiedzy,zdrugiejjednakże–przyczyniałsiędoutratyogól-
negoobrazurzeczywistościnarzecznieuchronnegorozdrobnieniawiedzyna
cząstkowepunktywidzenia.
Interdyscyplinarność,hasłoznanejeszczeprzedIIwojnąświatową,
powojniezyskałonapopularności,bynaprzełomiewiekuXXiXXIosiąg-
nąćstatuspowszechnieakceptowanegozalecenia,zgodniezktórymwnauce
dzisiejszejwartopostępowaćinterdyscyplinarnie,akultywowaniaodrębno-
ściwybranejdyscyplinynienależyuważaćzaniekwestionowalnącnotę,lecz
raczejzastaroświeckirelikt.Cowięcej,wramachnaukowejrefleksjiibadań
nadnaukąrozwijasiędynamicznienurtzajmującysięprzemianamiwza-
kresiewytyczaniaiprzekraczaniagranicmiędzydyscyplinaminaukowymi1.
WtymkontekściepojawiasięczęstoterminUtransdyscyplinarność”,określa-
jącyposzukiwanianowychmożliwościpoznawczychwobszarachznajdują-
cychsięmiędzydyscyplinamioróżnychprzedmiotachbadania.Takiedzia-
łania,jakopewienrodzajmetodologicznegoeksperymentu,majązazwyczaj
charakterprzygodny,sprawdzającsiędoraźniewrozwiązywaniuwąskookre-
ślonychproblemówpraktycznych–niezwykletrudnojednakuczynićznich
zasadękompleksowegoprogramubadawczego.Zkolei,mimoiżliteraturana
tentematjestniezmiernieobfita,niesposóbodnaleźćwniejtakiegookre-
śleniainterdyscyplinarności,którebyłobytraktowanejakopowszechnieobo-
wiązującymodelpostępowania.Różnesąbowiemsposobypraktykowania
ipojmowaniainterdyscyplinarności,aponadtomająmiejscesporyoto,jak
interdyscyplinarnośćnależyuprawiać,wreszcie–samosłowoUinterdyscy-
plinarność”(podobniejakiwspomnianaUtransdyscyplinarność”)stałosię
modnym,obiegowymhasłem,niemalzaklęciem,zktórymniezawszewiąże
siękonkretnatreść.
1
Por.m.in.przeglądowyzbiórTheOxfordHandbookofInterdisciplinarity,red.R.Frodeman,Oxford
2010.
