Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ONTOLOgiCZNEiEPiSTEMOLOgiCZNEZAłOżENiA...
39
ukazaniuautonomiiiobiektywnościkulturyjakosystemuwartości–
znaczeń,wśródnich–znaczącychsystemówspołecznych.Jakotaka
łączysiękoncepcjawspółczynnikahumanistycznegozkoncepcjami
ErnstaCassirera,SusanLanger,Meada,LeslieA.White’a,Edwarda
Sapira,BenjaminaLeeWhorfaiichkontynuatorów,dlaktórychkultura
byłazespołemsymboliorazwzorówsymbolicznych29.
SzczególneznaczeniemahipotezaEdwardaSapiraiBenjaminaLee
Whorfa,dotyczącazwiązkumiędzyjęzykiemakulturą,którawstanowiskach
kontynuatorówobejmujecałyUwachlarzpoglądówodstwierdzenia,iżjęzyk
ikulturakształtująludzkąmyśl,dokonstatacji,iżnańwpływają”30.
ZhipotezySapira-Whorfawynika,iżludzkiemyśleniejestzdetermino-
waneprzezjęzyk,czyliżestrukturyjęzykowewpływająnastrukturypoznaw-
czeczłowieka.Przebieratoformęumiarkowanychtwierdzeńoogranicze-
niachmożliwościuniwersalnegopoznawczegoodniesieniadorzeczywistości
(Sapir),ażpopełnezanegowanieobiektywnegopoznania(Whorf)31.Tezyte
wpłynęływistotnychsposóbnasocjologówjęzykaorazjęzykoznawcówspo-
łecznych.WśródnichszczególnemiejscezajmujeBasilBerstein,którypodob-
niejakBarthesuznajejęzykzaznakfunkcjonalny,będącynietylkonarzędziem
komunikacji,aletakżewskazującynapozycjęczłowiekawspołeczeństwie.
Wtakimujęciustrukturaspołecznapoprzezjęzykokreślaludzkiepoznanie,
azwyczajejęzykowewpływająnanaszewidzeniaidoświadczanieświata.
Świadomośćludzkajawisięjakosiatkaróżnorodnychznaczeń,przekazywana
wprocesiesocjalizacji32.PodobnetwierdzeniaformułujeMichaelHalliday,dla
któregojęzykjestpierwotnymsystememspołeczno-kulturowym,azarazem
potencjałemzachowań,skądczłowiekczerpieznaczeniaczyliformyzachowań
wróżnychkontekstachisytuacjach.Językistniejeprzedewszystkimwpostaci
tekstów,dyskursówczywymianyznaczeń,podczasinterakcjitworzącychre-
lacjespołeczne.Należygowidziećwkontekściespołecznym,gdziewtrakcie
29
E.Hałas,Znaczeniaiwartościspołeczne.OsocjologiiFlorianaZnanieckiego,Lublin1991,s.53-
54.
30
F.Sharifan,Lingwistykakulturowa,„Etnolingwistyka”2016,nr28,s.34.
31
A.Klimczuk,HipotezaSapira-Whorfa-przeglądargumentówzwolennikówiprzeciwników,
„Kultura-Społeczeństwo-Edukacja”2013,nr1(3),s.166-169.
32
Z.Bokszański,A.Piotrowski,M.Ziółkowski,Socjologiajęzyka,Warszawa1977,s.110-117.
