Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Analizarozwojucechsomatycznych,motorycznościiumiejętności...
dodziałaniawgrze,sytuacyjnejwykonywalnościzadańiumiejętnościwspółpracy
zpartneramiorazdoskonaleniedyspozycjiumysłowych,koordynacyjnychikon-
dycyjnych.WedługNaglakanaetapieprofesjonalizacjiwprocesietreningowym
uczestnicząjużtylkoelitygraczyostatusiezawodowca,którewykonująpracę
polegającąnaświadczeniuusługzaspokajającychpotrzebyinnychludzi.Celemich
udziałuwewspółzawodnictwiejestosiąganiezwycięstw,którestanowiąrezultat
ichpracy.Ważnewtymokresiejestutrzymanieieksponowanieprzezzawodnika
dyspozycjidogrynapożądanympoziomieumiejętności.Podstawowąkompetencją
trenerajestumiejętnośćkompletowaniazespołuitakidobórzawodników,abyich
współdziałaniedawałoskuteklepszyniżsumaefektówwywołanychprzezkażdego
znichzosobna.
Jakmożnazauważyć,nakażdymzwymienionychetapówszkoleniasportowe-
gonastępujeselekcjazawodników.Prawidłowyjejprzebieguwarunkowanyjest
wsposóbszczególnystosowaniemadekwatnychkryteriówinorm.Ichwiarygod-
nośćwzmacniajątzw.modelemistrzów.Analizującwielkościcechokreślających
takimodelmożnawprzybliżeniuustalićwszystkieteatrybuty,któreoczekiwanesą
odzawodnikawposzczególnychfazachszkolenia,asąnieodzownedoosiągnięcia
mistrzostwasportowego(Raczek1991).Poznaniemodelupozwalawięcnaobjęcie
kontrolątychzmiennych,którecharakteryzująnajlepszychzawodników,cowkonse-
kwencjioptymalizujeprocestreningowywewszystkichjegoetapach(Ważny1989,
SozańskiiZaporożanow1993,Martens2004,Perič2006).
Koniecznejestwięctworzenieiciągłeuaktualnianieswoistychdlaposzczegól-
nychdyscyplinikonkurencjisportowychwzorców„mistrzów”.WedługWażnego
(1981)modelmistrzato„abstrakcyjny(wyobrażeniowy)układ,któregozadaniem
jestimitowaniewybranych,najistotniejszychcechoryginału,tj.dzisiejszegobądź
przyszłegomistrzaokreślonejdyscyplinysportowej”.Znajomośćmodeluułatwia
określeniezmiennych,którepowinnybyćbadanepodczasnaborudopierwszego
etapuszkolenia.Musząbyćtojednak„cechy”,którychrozwójjestmożliwydo
prognozowania.Przewidywanieichrozwojuwymagadobrejznajomościprawrzą-
dzącychontogenezą,jakrównieżuwzględnianiaróżnicwindywidualnymtempie
dojrzewaniadzieciimłodzieży(Ziemilska1985).Częstozeszkoleniasportowego
bezzasadnieeliminowanisąosobnicyuzdolnieniruchowo,leczopóźnieniwrozwoju.
Wyższybowiempoziombadanychpredyspozycji,zdolnościiefektówmotorycznych,
awkonsekwencji-wynikówsportowychuzyskująjednostkiwcześniejdojrzewające.
Szkoleniowcyzdająsięniepamiętaćotym,żetzw.retardanciuzyskujągorszewyniki
odswoichrówieśnikówwwiększościsprawdzianówitestówsprawnościmotorycznej
niedlatego,iżprezentująniższypoziomzdolnościiumiejętnościruchowych,ale
dlategożesąmłodsibiologicznie.Ponadtopewnespowolnienieprocesówrozwo-
jowychstanowiwręczkorzystneuwarunkowaniewysokiejsprawnościwzakresie
niektórychzdolnościmotorycznych(Raczek2010).Wtymkontekściesłusznewydaje
sięuwzględnienieprzyoceniesprawnościfizycznejmłodychsportowcówichwieku
morfologicznego(Żak1991).
