Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
(systemanervosumautonomicum)wchodzipieńwspółczulny(truncus
sympathicus)oraznerwyobwodoweiichzwoje,apozatymkomórki
iwłóknawegetatywne(podobniejakkomórkiiwłóknasomatyczne)
znajdującesięwmózgowiuirdzeniukręgowymorazichnerwachob-
wodowych.Układautonomicznydzielimynaczęśćwspółczulną(pars
sympathica)iczęśćprzywspółczulną(parsparasympathica),przeważ-
nieoprzeciwnymdziałaniu.Naukęoukładzienerwowymnazywano
dawniejneurologią(neuron=powrózek,ścięgno,nerw).Dziśnazwata
zarezerwowanajestdladyscyplinyklinicznej.Całośćwiedzyoukładzie
nerwowymnajlepiejpopolskuoddajetermin„neurobiologia”,stano-
wiącyodpowiednikangielskiegoterminu„neuroscience”.Pokraczny
termin„neuronauka”niepowinienbyćstosowany.
9.Narządyzmysłów(organasensuum)ipowłokawspólna(integu-
mentumcommune)odbierająwrażeniaibodźceświatazewnętrznego,
któredrogąnerwówdochodządomózguizostająwnimuświadomione;
zobrazówtychwytwarzasięnaszświatpojęciowy.Naukęozmysłach
nazywamyestezjologią(aisthesis=odczuwanie).Powłokawspólna
-osłonapokrywającacałąpowierzchnięciała-składasięzpowłoki
właściwej,czyliskóry(cutiss.derma)ijejwytworów:włosów(pili),
paznokci(ungues)orazgruczołówskóry(glandulaecutis).Donich
należągłówniegruczołypotowe(gll.sudoriferae),gruczołyłojowe
(gll.sebaceae)orazgruczołsutkowy(gl.mammaria),czylisutek(mam-
ma)albogruczołmlekowy.Czynnośćskóryjestwielostronna.Dojej
najważniejszychzadańnależą:1)biologicznaimechanicznaochrona
tkanekinarządówgłębiejpołożonych,2)odbieranieiprzewodzenie
bodźcówześrodowiskazewnętrznegoprzezlicznereceptory(narządy
odbiorcze)wniejzawarte,3)współdziałaniewgospodarcecieplnej
iwodnejustroju,4)czynnośćwydzielnicza,wydalniczairesorpcyjna,
5)współdziałaniewprocesachodpornościowych.
Okoliceciała
Napowierzchniciałaodróżniamyposzczególnepola,któreanatomia
nazywaokolicamiciała(regionescorporis).Graniceichokreślagłów-
niezrąbkostny,częścioworównieżukładmięśniowy.Pojęcieokolic
mazasadniczeznaczeniepraktycznedlatopografiipowierzchniciała
inarządówwewnętrznychnimiobjętych,główniezaśdlatrzew.
Zasadniczezróżnicowanieciałaludzkiegoobejmujegłowę(caput),
szyję(collum),tułów(truncus)idwieparykończyn(membra),górną
idolną.Wskładtułowiawchodzą:klatkapiersiowa(thorax),grzbiet
(dorsum),brzuch(abdomen)imiednica(pelvis)wrazzjejdnem,które
naswejskórnej,zewnętrznejpowierzchnistanowiokolicękroczową
(regioperinealis).Każdazpowyższychczęściciałanaswejpowierzchni
dzielisięznowunaokolicemniejsze.Tułówdzielimynapoleprzednie
itylne(grzbietowe);wprzednimodróżniamyczęśćgórną,czyliokolice
klatkipiersiowej,iczęśćdolną,czyliokolicebrzucha.
18
