Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
FIZJOLOGIAKRĄŻENIATĘTNICZEGO
nychrzędu5mmHg.Jednakilościoweokreślenieci-
śnienianapędowegowukładzieżylnymjestniemoż-
liwe.Wynikatoztego,żepoczątkowawartośćci-
śnieniawżylnejczęścinaczyńwłosowatychjestróż-
nawposzczególnychnarządach.Wnarządach
ozwiększonymmetabolizmiewzrostprzepływuwy-
wołanyrozkurczemnaczyńoporowychspowoduje
zwiększenieciśnieniawnaczyniachdającychpoczą-
tekjegoukładowiżylnemu.Odwrotnasytuacjazaist-
niejewnarządachitkankach,wktórychnastąpił
skurcznaczyńoporowych.Guytoniwsp.[4]wyka-
Naprzykładdlaprawidłowychwartościciśnienia
zaliwmatematycznymwywodzie,żewielkośćpo-
skurczowegoirozkurczowego120/80mmHgMAP
wrotużylnegojestuzależnionaodwartościtzw.śred-
wynosiokoło93mmHg.Tęsamąwartośćciśnienia
niegociśnieniaukładunaczyniowego(MCP–mean
średniegomiałabyosoba,uktórejciśnieniewynosi
circulatorypressure).MCPjestciśnieniemwystępu-
160/60mmHg.Przyzałożeniu,żeciśnieniewprzed-
jącymbezpośredniopozatrzymaniupracysercaiwy-
sionkachsercaoscylujeokoło0mmHg,średnieci-
równaniuciśnieńwcałymukładziekrążenia.Jestono
śnienietętniczejestsynonimemtzw.ciśnienianapę-
większeodwartościciśnieniaatmosferycznegookil-
dowego(perfuzyjnego).
kammHg.NiektórzyautorzyużywajązamiastMCP
Wwarunkachstałegooporunaczyniowegozmiana
nazwynciśnieniewypełnieniaukładukrążenia”.Za-
wielkościprzepływunarządowegobyłabywprost
kładając,żeopórnapływukrwizżyłgłównychjest
proporcjonalnadozmianyśredniegociśnieniatętni-
wartościąstałą,wielkośćpowrotużylnegobędzie
czego.Wwarunkachfizjologicznych,zewzględuna
wprostproporcjonalnadowartościMCP.Niezależnie
istnienieaktywnychprocesówregulacjinapięciamię-
odrozważańteoretycznych,wielkośćCO(acoza
śnigładkichnaczyńoporowych,takiejzależnościnie
tymidzieipowrotużylnego)wwarunkachfizjologii
obserwujesię.Proporcjonalnośćprzepływuodciśnie-
jestzawszepochodnąregulacyjnychzmianprzepły-
niaśredniegoujawniasięnatomiastwsytuacjachpa-
wuwposzczególnychnarządach.
tologicznych,takichjaknp.krytycznezwężenieana-
tomicznekońcowegonaczynia[3].Równieżwielkość
przepływuprzezprzetokidużychnaczyńtętniczo-
-żylnychjestwprostproporcjonalnadowartościśred-
niegociśnieniatętniczego.
30103
Czynnikiwpływającenaopór
naczyniowy
wartośćciśnieniaśredniegojestbliższawartościci-
śnieniarozkurczowegoniżskurczowego.Wynikato
zfaktu,żefazaszybkiegowyrzutukrwizkomórjest
znaczniekrótszaodzsumowanegoczasufazyzredu-
kowanegowyrzutukomór,czasurozkurczukomór
iichskurczuizowolumetrycznego.Wartośćśredniego
ciśnieniatętniczegomożnaobliczyćwsposóbprzy-
bliżonyznastępującegowzoru:
MAP=ciśnienierozkurczowe+1/3(ciśnienieskur-
czowe–ciśnienierozkurczowe)
30102
Natężenieprzepływukrwi
Natężenieprzepływukrwi(CO)jestiloczynemczę-
stościskurczówkomórserca(HR–heartrate)oraz
objętościwyrzutowejserca(SV–strokevolume).
Wpiśmiennictwiemedycznymparametrtenokreśla-
ny
jest
mianem
pojemności
minutowej
serca
iopisywanynastępującymrównaniem:
CO=HR×SV
Wielkośćpojemnościminutowejsercajestrówna
natężeniuprzepływukrwipowracającejdoprawego
przedsionkaserca(powrótżylny).Wielkośćpowrotu
żylnegozależyodróżnicyciśnieńmiędzyżylnączę-
ściąnaczyńwłosowatych(visatergo)aciśnieniem
wprawymprzedsionku(visafronte).Ciśnieniewpo-
czątkowejczęściukładużylnego,uludziwpozycji
leżącej,jestrzędukilkunastummHg.Ciśnienieroz-
kurczowewprawymprzedsionkuoscyluje,zgodnie
zfazącykluoddechowego,odzeradowartościujem-
Całkowityopórnaczyniowy(TPR)składasię:zopo-
ruukładutętniczego(AVR–arterialvascularresis-
tance),oporunaczyńmikrokrążenia(MR–microva-
scularresistance)ioporunaczyńukładużylnego(VR
–venousresistance).
TPR=AVR+MR+VR
Procentowyrozkładobjętościkrwiwpowyższych
częściachukładukrążeniapozostajewproporcjioko-
ło10%do5%do85%,natomiastudziałichoporów
wcałkowitymoporzenaczyniowymodpowiadaod-
powiedniookoło:10%,80%,10%.
Opórnaczyniowyposzczególnychsegmentówna-
czyniowychzależyod:
zstanuczynnościowegosegmentów(średnica),
zcechmorfologicznych(takichjakkrętość,eliptycz-
nośćprzekroju,długość),
zlepkościkrwi,
zcharakteruprzepływu(laminarny,turbulentny).
Wielkośćoporuposzczególnychsegmentówna-
czyniowychopisujesięznanymwzoremHagena-Poi-
17
