Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
WŁODZIMIERZLENGAUER
apotemwielewędrował,niemożedaćpojęciaobrzmieniurecytowanych
przezaojdadwóchwierszyheksametrem:
'/Andramoiœnnepe,Modsa,polЪtropon,Цjm£lapoll¦
pl£gcqh,wpeˆTro…hjferХnptol…eqronœperse
Zpróbamiprzekładupoetyckiegobywajednakjeszczegorzej.Paran-
dowskimiałzcałąpewnościąrację,gdypisał,omawiającinnemiejsce:
nwprzekładachwierszowanychtenznamiennyheksametralboprzepada,
albozostajezniegoogryzek”(Parandowski1998:11).
ŁanowskiweWstępiedoswegoprzekładuEurypidesasporomiejsca
poświęciłrozważaniomnatemattrudnościiwyzwaństojącychprzedtłu-
maczemantycznegodziełapoetyckiegooraznieuchronnej,adeprymującej
sprzecznościmiędzyprzekłademnpięknym”anwiernym”(Łanowski2005:
35-44).Starałsięstworzyćtekstnietylkoprzyjemnywlekturze,aletakże
nadającysięnascenę,zrezygnowałzatemzizometrii,widziałbowiem
sztuczność(izłebrzmienie)spadkumęskiego(wyrazujednozgłoskowego
nakońcuwiersza),którymiałbybyćodpowiednikiemjambu.Ogromne
partiejambiczne,czylinsetkiwierszyzakcentemnaostatniejzgłosce”
byłybyjegozdaniemnniedowytrzymanianawetwcichymczytaniu,nie
mówiącjużorecytacji”(Łanowski2005:39).Alezdawałsobiesprawę,że
jegowersjiEurypidesamożnazarzucićwłaśniebrakfilologicznejwierno-
ści,iprzedstawiającswojerozterki,pisał:nczłowiekmaochotęwycofaćsię
zcałejsprawy,poprostuczuje,jakietopiekielnietrudne”(Łanowski2005:
37).Tłumaczpoezjigreckiejpowinienbyćzarazempoetąifilologiem,
rzeczjednakwtym,żejeślinawettedwieosobyspotkająsięwjednym
wcieleniu,tokonfliktmiędzynimijestnieunikniony.
Ztłumaczeniemprozywcaleniejestwielełatwiej.Jakjużwspomnia-
łem,naogółituliczyłosiężywe,mówionesłowo,brzmieniefrazy,a
wygłoszenietekstustawałosięswoistąperformance.Znakomitąilustrację
tejsytuacjiznajdujemywpełnymwdziękuobrazkuliterackimwFajdro-
siePlatona.MłodyrozmówcaSokratesamaprzysobiezwójzmową
Lizjaszai,wedługfilozofa,chcesięjejwyuczyćnapamięć.Wkońcu
głośnojąSokratesowiodczytuje-tojegopopisprzedstarszymprzyjacie-
lem.Mowęnależyodczytaćnagłos,aniedaćdoprzeczytania.
Możnasięjednakpogodzićztym,żeantycznytekstliterackifunkcjo-
nujewkulturzenowożytnejwinnysposób.JużzresztąArystotelesbył
czytelnikiemtragedii,analizowałjejtekst,niewykonanienascenie,
awsłynnympassusiePoetyki,wyróżniającsześćelementówkonstytuują-
