Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Antropologiajakonauka
15
grafię,paleoantropologię,antropologięspołeczną,polityczną,kryminalną,teoretycz-
ną,którychopisszczegółowypominiemy.Mniejznany,choćinteresującyjestpodział
antropologiizaproponowanyprzezI.Michalskiego.Wyróżniłon:
▪antropologięogólną,będącąwstępemdotejnauki,obejmującymteorię,hi-
storię,metodykęitaksonomię;
▪antropografę,wskładktórejwchodzątypologia,antropologiastatyczna,
dającaopisjednosteksystematycznych,ustalającakanonytypologiczne.Jej
częściamisąantropologiamorfologiczna,analizującabudowęciała,wktórej
składzieznajdująsię:merologia-badającasekcyjneczęścimiękkie(mięśnie,
trzewia);antropomorfologiaczęścimiękkich:somatologia-opisującaciało
człowiekażywego;mikromerologia-badającapoziomtkankowy;antropologia
funkcjonalna-badającaczynnościifunkcjeżyciowe,wktórejskładziesą:antro-
pologiafizjologiczna,antropologiapatologiczna,antropologiapsychologiczna;
▪antropologiędynamiczną,badającązmienność(głównietaksonomiczną)won-
togenezie;
▪antropologięgrupy,badającączłowiekajakobiologicznepodłożezjawisk
społecznych,awniej:antropologięetniczną,historycznąispołeczną;
▪antropologięflogenetycznąz:paleoantropologiąbadającąformywymarłe,
antropozoologią,badającąróżnicemiędzyhominidamiainnyminaczelnymi,
antropologiąbadającąpoczątkiprocesuuczłowieczenia.
Mającnauwadzegłówneproblemyantropologiifizycznej-pochodzenieczłowie-
ka,jegozróżnicowaniewprzestrzeni,ontogenezęizastosowanie-zaproponowaliśmy
wyróżnienieczterechdużychdziałów,wramachktórychmożnawyszczególniaćsubdy-
scyplinymniejsze,częstowspólnedlaowychdziałów.Sątonastępującedziały:
1.antropologiaflogenetyczna-badającamechanizmyiprawidłowościrozwoju
rodowegoczłowiekaihominidów.Napodstawiemateriałówkopalnychpaleoan-
tropologiabadazróżnicowanieczasoweiprzestrzenneformkopalnychhomini-
dów.Tendziałtradycyjniezwiązanybyłzanatomiąporównawczą,dziśznajduje
silnewsparciewgenetyce.WPolsceznaczącesąbadaniazzakresuantropomor-
fologiiczęścimiękkich,rekonstrukcjiplastycznychiwyświetlaniamechanizmów
antropogenezy.Brakmateriałówkopalnychniedajeszerszychpodstawdlazain-
teresowańbadaczypolskichtymiproblemami.
2.antropologiapopulacyjna-badającaprzejawyzróżnicowaniawewnątrzgatun-
kowegowperspektywieczasusocjologicznegoiprzestrzenigeograficznej.Bada
zróżnicowanierasowe-problemyrasy,zróżnicowaniemiędzypopulacyjnewza-
kresiecechmorfologicznych,np.dermatoglifów,odontoglifów,cechniemetrycz-
nychczaszki,szkieletu,grupkrwiitp.Wjejramachmożnawyróżnićnastępujące
subdyscypliny:antropologię:etniczną,regionalną,historyczną,morfologiczną,
fizjologiczną,społeczną.WPolscekierunektendominowałprzezcałyXXw.,osią-
gającdużesukcesywzakresiesystematykiitaksonomiiantropologicznej,etno-
genezy,biologiiludzkichpopulacjipradziejowych,przyczyniającsiędorozwoju
paleoekologiiczłowieka,paleodemografii,paleopatologii.Dużypostęposiągnięty
wtejdziedzinierokujestałyrozwójantropologiipopulacyjnej.
