Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Formacjepiesze
25
wstanietrafićwcelośrednicy90centymetrówzodległości69metrów.Jednak
toniecelnośćbyłanajistotniejszapodczasprowadzeniaostrzału.Wluźnym
szyku,składającymsięzwielułuczników,ostrzeliwanowrogąformacjęjako
całość,niezaśpojedynczecele.Współczesneeksperymentywskazują,iżpro-
sta,wykonanaztrzcinystrzała,wypuszczonazłukudrewnianegorozwijapręd-
kośćwynoszącąok.34m/s.Takasamastrzaławystrzelonazłukukompozyto-
wegomożeosiągnąćszybkośćokoło45m/s,jesttozatemprędkośćblisko
dwukrotniewiększaniżta,którąosiągaciśniętyoszczep,zaśznaleziskaarche-
ologicznezobszaruMorzaCzarnegowskazują,żestrzałaobrązowymgrocie
byławstaniewbićsiępodczaszkęnagłębokość2-3centymetrów34.
Legionrzymskiifalangamacedońska–porówna-
niemodelowychformacjiciężkozbrojnych
Wśródformacjiciężkozbrojnychnaszczególnąuwagęzasługująlegiony
rzymskieorazfalangamacedońska.Poniżejopisanazostaniestrukturaciężkiej
piechotylegionowej,októrejmówiłPolibiusz.Omówionezostanąrównież
uzbrojenieiliczebnośćposzczególnychrodzajówwojskwewnątrzsamegole-
gionu,atakżefalangi.Każdazformacjizostanie,nazasadzieporównania,
przedstawionanatledrugiejzuwypukleniemjejwadizalet.
Zaznaczyćnależy,iżlegionoktórympisałPolibiuszbyłformacjąrozwinię-
tą,stanowiącąuwieńczeniejednegozetapówdługiegocykluewolucji.Jak
wspomnianowcześniej,poreformieSerwiuszaTuliuszawwiekuVIIp.n.e.ar-
miarzymskaskładałasięzhoplitów.Niejestjasnekiedyporzuconoszykfalan-
gizastępującgoluźniejsząformacjązłożonązmanipułów.Stałosiętobyćmoże
jużnaprzełomieV/IVw.p.n.e.podczaswojnytoczonejzetruskimmiastem
Weje.Innatradycjawiążereformęwojskowązkonfliktemrzymsko-galijskim
iosobąMarkaFuriuszaKamillusa(ok.367r.p.n.e.).Wreszcieniemożnawy-
kluczyć,żeduchemsprawczymreformybyliSamnici,zamieszkującypołu-
dnioweApeninysąsiedziLatynów,zktórymiwlatach343-290p.n.e.Rzymia-
nietoczyliwyniszczającewojny35.Możemysięzatempokusićostwierdzenie,
żezarównouzbrojeniejakitaktykawalkijednostekwchodzącychwskładle-
gionówrzymskichpodlegałaciągłymistopniowymzmianom,niebyławięc
wytworemjednegoczłowieka,aninawetpokolenia.Dlaprzykładumanipuły
principes,którezgodniezeswojąnazwąpoczątkowozajmowałyfrontszykubo-
jowego,wpołowieIIw.p.n.e.stanowiłydrugąlinięuderzeniową,zaśhastati
34TheProduction,op.cit.,s.290inn.;R.Miller,et.al.,op.cit.,s.179;M.A.Woźniak,op.cit.,s.158;
S.Anglim,etal.,op.cit.,s.95-97;Wegecjusz,II,23.
35Niejasnaperiodyzacjawynikazfaktu,żejużstarożytnipodawaliróżnągenezęreform.Liwiusz
(VIII,8)jejzalążkiwiążezoblężeniemWejów.Plutarch(Kamillus40)zwojnązGalami,zaśpiszący
wIw.p.n.e.Salustiusz(SprzysiężenieKatyliny51)twierdzi,żeswójekwipunekRzymianiezapożyczyli
odSamnitów.Szerzejnatentematpatrz:J.E.Lendon,SoldiersandGhosts,NewHaven,London
2005,s.183;H.Delbrück,GeschichtederKriegskunft.ImRahmenderpolitischenGeschichte.DasAlte-
rum,Berlin1920,s.280.
