Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3
Historiaistanbadań
BadanianadarchitekturąPomorzamajątradycjęniemaltakdługąjaknaukowahisto-
riasztuki.Jużw1840rokuukazałsięobszernyartykułFranzaKugleraPommersche
Kunstgeschichte(CPomorskahistoriasztuki’)15,będącyjednymzpierwszychopracowań
sztukitegoregionuinadługiczasjedynymsyntetycznymzarysemsztukipomorskiej.
Równieżuwspółczesnegoczytelnikamusibudzićuznanieto,żeówbadacznietylko
zebrałiwsystematycznysposóbopisałzasadniczedzieła,poddałjewnikliwej(stosownie
doówczesnegostanuzaawansowaniametodycznego)interpretacji,lecztakżewytyczył
niektóreaktualnedoobecnychczasówkierunkibadań,naprzykładzagadnieniegenezy
architekturymurowanejnaPomorzuirolęzakonów;zauważyłtakżeiomówiłwybitną
rangętwórczościHinrichaBrunsberga.Choćjegoznajomośćzabytkówbyłazezrozu-
miałychwzględówograniczona,stosowałwnikliwąanalizęformalną,łączniezporów-
naniemdetali,takichjaknaprzykładprofileokieniportali.Wprowadziłtakżeelementy
symbolicznejinterpretacjiarchitektury,powiązałnaprzykładcentralnekapliceztradycją
naśladownictwGrobuPańskiego.
PodkoniecXIXwiekuinapoczątkuXXukazałosięwielepublikacjibędącychre-
zultatamiszerokozakrojonychakcjiinwentaryzacjizabytków,koordynowanychprzez
pruskieinstytucjepaństwowe.IwtymwypadkutomyobejmująceobszarPomorzaiNowej
Marchiiukazywałysięstosunkowowcześnie(nawetwporównaniudoinnychobszarów
ówczesnychNiemiec)
16
.Jużw1885rokuzostałopublikowanyjednotomowyinwentarz
ówczesnejprowincjiBrandenburgopracowanyprzezRudolfaBergaua,wktórymzo
-
stałyuwzględnione(choćwwyborze)takżezabytkizobszaruNowejMarchii.Wtym
samymczasiezaczęłyukazywaćsięposzczególnetomyinwentarzazabytkówówczesnej
ProvinzPommernopracowaneprzezHugonaLemckegoiLudwigaBöttgera.Napocząt-
kuXXwiekuzaczęłyukazywaćsięsukcesywnietomyinwentaryzacjiposzczególnych
powiatówProvinzBrandenburg.DoczasuIIwojnyświatowejakcjainwentaryzacjinie
zostałazakończona.Jużpowojnie,w1960roku,ukazałysiętomypowiatuOststernberg
15Kugler1840.
16Spistomówinwentaryzacjiwbibliografii.
23
