Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.PierwszelatakapłaństwawPolsce(1926-1932)
17
wywołanypolitykąbolszewicką.Zabieganowięcupatriarchymoskiewskiego
Tichona(Biełławina)oudzielenieniezależnościmetropoliiwarszawskiej.Spo-
tkałosiętojednakzdezaprobatązwierzchnikaRKP
.Możnadomniemywać,że
upodstawtakiegostanowiskapatriarchyleżałoprzekonanieotymczasowości
nowejrzeczywistościpolitycznej(powstałejpo1918r.)wregionie.Ponadto
dawałosięodczućpresjęwywieranąnahierarchęprzezwładzebolszewickie.
StanowiskotakiebyłosprzecznezpolitykąiinteresemwładzIIRP
.Wsytu-
acji,kiedypatriarchamoskiewskiniechciałobdarzyćprawosławnychwPolsce
autokefalią,stronapolskamiałacorazwiększenadziejenapomocpatriarchatu
konstantynopolitańskiegowuzyskaniuniezależnościkościelnej.Nadziejete
niebyłybezpodstawne-Konstantynopoltraktowałsprawęautokefaliipolskiej
jakospórwewnątrzkościołówprawosławnych.Zainteresowanietąkwestią
umożliwiałoodegranierozstrzygającejroliwsporzemiędzyFanaremaMoskwą
osupremacjęwświecieprawosławnym,atymsamymwykazaniesupremacji
patriarchatuekumenicznegonadmoskiewskim18.
W1924r.patriarchakonstantynopolitańskiGrzegorzVIIwydałtomos
onadaniuautokefaliiKościołowiprawosławnemuwPolsce.Autokefalięofi-
cjalnieogłoszonowWarszawiew1925r.WówczasprzyjętonazwęPolski
AutokefalicznyKościółPrawosławny.Wydarzenietospotkałosięzaprobatą
pozostałychKościołówprawosławnychnaświecie.Wyjątekstanowiłpatriarchat
moskiewski,któryodwoływałsiędoargumentu,żetojemu-jakoKościołowi
matcewstosunkudoKościołaprawosławnegowPolsce-przysługujeprawo
udzieleniabłogosławieństwanaautokefaliępolską.Zaistniaławięcnietypowa
sytuacja:autokefaliaopierałasięnaakceptacjiposzczególnychKościołówlokal-
nych,podczasgdyzabrakłozgodyKościołamacierzystego19.Hierarchowie
KościołaprawosławnegowPolsceoficjalnieuznalitakąformęniezależnościza
kanoniczną,mającświadomośćtego,żemożeonaprzyczynićsiędounormo-
waniasytuacjiKościołaprawosławnegonamożliwienajlepszychwarunkach20.
StosunkimiędzypaństwemaKościołemprawosławnymbyłyzłożone.
PomimouzyskaniaautokefaliisytuacjaprawnaKościołaprawosławnegowciąż
pozostawałanieuregulowana.W1922r.weszływżycieDTymczasoweprzepisy
ostosunkurządudoKościołaprawosławnegowPolsce”.Utrzymującysięaż
dokońcalattrzydziestychstannieuregulowanejsytuacjiprawnejKościoła
byłjednymzgłównychźródełzadrażnieńmiędzyduchowieństwemiwier-
nymiawładzą.Administracjapaństwowapostępowaławsposóbdowolny
18M.Papierzyńska-Turek,Międzytradycjąś,s.120.
19Zob.:tamże,s.120-131;A.Mironowicz,KościółprawosławnywPolsce,s.533-541;
A.Borkowski,MiędzyKonstantynopolemaMoskwą.ŹródłagreckiedoautokefaliiKościołaprawo-
sławnegowRzeczypospolitej(1919–1927),Białystok2015,s.134-135.
20M.Papierzyńska-Turek,Międzytradycjąś,s.130-131.
