Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
17
GdzieindziejWavellsugerowałLiddel-Hartowi,żepowinienbardziejskon-
centrowaćswojewysiłkibadawczenacodziennościwojny:efekciezmęczenia,
głodzie,strachu,brakusnuipogodzie12.
WXIXwiekufrancuskiżołnierz,pułkownikArdantDuPicq,starałsięzro-
bićtylkoto.Skoncentrowałsięnazachowaniupojedynczegożołnierzawtrak-
ciestarcia.DuPicqprzeprowadziłtakżeanalizędziełCezaraiPolibiuszauzna-
jąc,żeantyczniautorzybylibardziejszczerzywpodawaniupowodówucieczki
żołnierzazpolabitwy13.PodejścieDuPicqaniebyłohistoryczne,niezamie-
rzałzrozumiećprzeszłościalewprowadzićreformywefrancuskiejarmiijego
czasów.PodobneceleprzyświecałyczłonkomAmericanArmy’sOfcialHi-
storianswtrakciedrugiejwojnyświatowej,azwłaszczagenerałowiS.L.A.Mar-
shallowi14.Grupaanalizowałazachowanieamerykańskichżołnierzywtrakcie
walki,dochodzącdowieluzaskakującychwniosków.Wieleznichmiałowpływ
nadalszyrozwójamerykańskiejtaktykiorazdoktrynypowojnie.ZarównoDu
Picq,jakiMarshallzasugerowali,żebitwyczymśzupełniinnymniżichob-
razwdziełachhistoryków,ichwnioskipozostałyjednakbezżadnejrecepcji
wśrodowiskuhistorykówwojskowych.
Relacjeobitwachnadalbyłyskoncentrowanenaprzebiegustarciaitaktyce
stosowanejprzezwielkichwodzów.WtedyJohnKeeganopublikowałpracęra-
dykalnieróżniącąsięodreszty:TeFaceofBatle.Keeganodrzuciłstandardowe
podejściedohistoriiwojskowejistarałsięukazaćcorzeczywiścizaszłopodczas
trzechwybranychbitew:Azincourt,WaterlooiSommą.Skoncentrowałswoje
analizynazachowaniupojedynczegoczłowieka,jakgrupyludziwspółpracowa-
łyzesobąiwalczyły,opierającswojeanalizy,jaktylkotomożliwe,narelacjach
uczestnikówwydarzeń.Rezultatbadańbyłdużobardziejsatysfakcjonującyniż
wynikitradycyjnychprac.Armieprzestałybyćanonimowymigrupamilubfigu-
ramiprzedstawiającymijednostkinamapie,astałysięzbiorowościąludzizrze-
szającąjednostkimierzącesięzestresem,chaosemiprzemocąbitwy,ichzacho-
wanieodzwierciedlałospołeczeństwazktórychpochodzili.Należywyróżnić
takżenowszepracKeegana:TeMaskofCommand(1987)iHistoryofWarfare
(1993).Pierwszaznichzajmujesięrolądowódcówwhistorii,wyjaśniając
wjakisposóboczekiwaniakulturowewpływałynaichróżnorakiezachowania.
Drugaksiążkaodrzucapogląd,żewszystkiewojnytakiesameistawiatezę,że
każdaspołecznośćdefiniowaławojnęimetodyjejprowadzenianaswójsposób.
KolejnihistorycyposzlitropempomysłówKeeganawydającciekawsze
ibliższeprawdziepracenatematwojnyiwojowników.RichardHolmeswFi-
ringline(1986)przeprowadziłanalizęzachowańpojedynczychżołnierzyna
przestrzenikilkuostatnichstuleci.Koncentrującsięnapodobnymokresie
PaddyGrifth,przykładnajrzadszegozrodzajówhistorykataktykiprzyj-
rzałasiędoktrynom,ichwprowadzaniuorazdlaczegoodniosłysukceslubza-
wiodły15.InniwprowadzilimetodybadawczezTeFaceofBatleażebyspoj-
12CytatzaJ.Connell,‚TalkingaboutSoldiers’,IournaloftheRoyalUnitedServicesInstitute(1965),224.
13ArdantDuPicq,Etuessurlecombat(1914).
14S.L.A.Marshall,MenagainstFire(NewYork,1947).
15Zobacz:P.Griffith,ForwardintoBattle(Swindon,1990),MilitaryThoughtintheFrenchArmy,