Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
RozdziałI
Innymioznakamizadowolenia,jakichNaczelnyWódznieszczędziłpolskim
oficerom,byłopoklepywanieiszczypaniewpoliczkiczyuczęstowanie”cyga-
remwyjętymzwłasnychust46.TegotypuzachowaniewRosjiuchodziłoza
dowódłaskiiprzyjmowanebyłozzadowoleniem,jednakżewśródPolaków
budziłoniesmak.
WielkiksiążęKonstanty,odchwiliformalnegoogłoszeniaKrólestwaPol-
skiegoorazpowtórnegomianowaniagoNaczelnymWodzemWojskaPolskie-
goprzezAleksandraIwlistopadzie1815r.,nastałezamieszkałwWarszawie47.
Korzystałzdwóchpałaców–BelwederuwParkuŁazienkowskimipałacu
BrühlowskiegoprzyOgrodzieSaskim.Początkowopierwszyznichmiałbyć
rezydencjąletnią,adrugizimową.OstatecznieBelweder,gruntownieprzebu-
dowanywlatach1818-182248,stałsięsiedzibąprywatnąwielkiegoksięcia.Od
1820r.w.ks.Konstantymieszkałtamzeswojądrugążoną–polskąszlachcian-
ką(od1820r.księżnąłowicką)JoannąGrudzińską49.Tenuporywserca”mu-
siałjednakokupićzrzeczeniemsięprawdonastępstwatronu,jakiemusięna-
leżałozracjibezdzietnościAleksandraistarszeństwanadpozostałymibraćmi
(w.ks.Mikołajbyłmłodszyo16,aw.ks.Michało19lat)50.Niejakowzamian
AleksanderInadałmuwtymsamymrokudobrałowickie–oficjalniezaspraw-
nieprzeprowadzonąreorganizacjęWojskaPolskiego51.Możnazauważyć,że
wrazztymmałżeństwemNaczelnyWódzzmieniłswójstosunekdoPolaków
–stałsięonmniejkrytyczny.
WielkiksiążęKonstantydzieńrozpoczynałogodz.4lub5rano,wzależno-
ściodporyroku,czyliotejsamejcojegożołnierze.Najczęściejubierałsię
wmundurpułkukirasjerówpodolskichlejbgwardii,zeszlifamigeneralskimi
isrebrnymiakselbantamiadiutantacesarskiego.Zkoleijeżeliwieczoremmiał
odbyćsiębal,wówczaszakładałmundurpułkuułanówgwardiiswojegoimie-
nia52.CodziennieranowBelwederzemeldowalisięordynansiiposyłki,czyli
oficerowie,podoficerowieiżołnierzezoddziałówgarnizonuwarszawskiego.
46Listgen.JanaKrukowieckiegodożony,zobozu17VI1822r.,BUW,rkps542,Vol.II,k.19;tamże,
zobozu6VII1827,Vol.V,k.122;[J.U.Niemcewicz],Pamiętniki…1809-1820,s.247.
47R.Dz…z4/16XI1815r.,BUW,sygn.4.2.2.9.,R.1815,t.1.
48[A.deMoriolles],dz.cyt.,s.78,96.NowąformęBelwederuzaprojektowałJakubKubicki.Wcze-
śniejznajdowałsiętambarokowypałacprojektuJakubaFontany.
49W.Bortnowski,WielkiKsiążę…,s.95-103.Pierwszążonąw.ks.Konstantegobyłaks.JuliaSach-
sen-Coburg-Saalfeld,zktórąożeniłsięw1796r.Byłotozewszechmiarnieudanemałżeństwo.
17-letniwówczasKonstantyzpasjąoddawałsięsoldatesce,zaniedbującżonęlubpłatającjejniesto-
sowneżarty(np.orkiestrawojskowaoświciepodoknamisypialni).Wefekcieks.Juliapotrzechla-
tachwyjechaładoKoburga.W1801r.powróciładoPetersburga,próbującpogodzićsięzeswoim
mężem,leczzakończyłosiętofiaskiemijejponownymwyjazdem,tymrazemdoBerna.W1814r.
zkoleiw.ks.Konstantypróbowałsprowadzićks.Juliędosiebie,alebezpowodzenia.Ostatecznie
20III1820r.orzeczonorozwódpo19latachseparacji.Należydodać,żeprzeztenczasks.Juliauro-
dziładwojenieślubnychdzieci,aw.ks.KonstantymiałdługoletniromanszfrancuskąaktorkąJóze-
finąFriedrichs,zktórąmiałsynaPawła.Zob.tamże,s.23-25,53-55,74.
50[A.deMoriolles],dz.cyt.,s.80-81,W.Bortnowski,WielkiKsiążę…,s.99-100,114-115.
51DzPKP,t.VII,Warszawa1823,s.52-55,391-400;uGW”,nr98,7VIII1820r.,s.1674.
52[I.A.Komorowski],dz.cyt.,s.8-9;[K.Kołaczkowski],dz.cyt.,ks.III,s.61;[J.Patelski],dz.cyt.,
s.18-19.
