Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GRECJA
vistadiFilologiaed’Istruzioneclassica,nuovaserie,annoIII,fase.1).Takjakjajestonzdania,żeAteńczy-
cystalinawzgórzuAgrieliki,próbujejednakpołączyćpołożenieSoroszzałożeniem,iżbitwęstoczonotuż
upodnóżaAgrieliki,zwracającuwagęnafakt–cosugerujemojateoria–żenadpotokiemCharadraPersowie
mogliporazkolejnypodjąćwalkęitutajtakże,podobniejakwstarciuwpobliżuokrętów,Ateńczycymogli
ponieśćznaczącestraty.ZtegopowoduSoroswzniesionopośrodku,pomiędzydwomapolamibitwy.Jestto
bardzoprzekonującahipotezaimuszępozostawićczytelnikowidecyzję,czymojapropozycjawydajemusię
trafniejsza.
Kromayer
II.Artemizjon
Mapka3i4
OddziałyulokowanepodArtemizjonemiTermopilamimiałyzazadaniezatrzymaćpochódPersównatej
samejwysokościnalądzieimorzu.Kontaktmiędzypozycjamiutrzymywałylekkieiszybkieokręty(Hero-
dot,VIII,21).Upadekjedejznichpociągnąłzasobąklęskędrugiej.
1.Źródłailiteratura
Źródłopodstawowe:Herodot,VII,179-195;VIII,1-23.
Źródłodrugorzędne:DiodorSycylijski,XI,12i13.
Literaturaspecjalistyczna:
Lölling,Artemision,Miteil.d.deutschenarch.Instituts.Athen,Bd.VIII,s.7inn.,1883.
Bury,TecampaignofArtemisionandTermopylae,Ann.ofBr.school.atAthens,vol.II,s.83inn.,1895/96.
Tenże,Ahist.ofGreece,1895/96,s.273,1900.
Wace,TetopographyofPelionandMagnesia,Journ.Hell.Studies,vol.26,s.144,1906.
Wilcken,uHermes”41,103,1906i42,12,1907.
Tarn,TefeetofXerxes,J.Hell.St.,vol.28,s.221,1908.
Meurer,wiceadmirał,Seekriegsgeschichte,1925.
MapaprzeglądowaopierasięnaaustriackiejmapieGrecjiwskali1:300000,mapytopograficznenatomiast
nanieopublikowanychmateriałachaustriackiegoKriegsarchiv,któremiuprzejmieudostępniono.
2.Przebiegwydarzeń
Greckaflotawrazz53ateńskimitrierami,któredołączyłyniecopóźniej,liczyła280okrętów.Zajęłapozy-
cjęwpobliżuświątyniArtemidy,niedalekodzisiejszejwioskiPotoki,przypłaskim,piaszczystymwybrzeżu
północnejczęściEubei,wobecnejzatocePeuki(położenieświątyniArtemidyustaliłnapodstawieinskrypcji
Lölling;patrz:mapka3,uPozycjagreckiejfloty”).Dostępdowodypitnejzapewniałyjejliczneźródłaipotoki
(patrz:mapka4).TrzystatkizwiadowczestacjonującepodSkiathosprzechwyciłaawangardaflotyperskiej,
któradotarłatutajzTermae(podSalonikami).Towydarzeniewznieciłotakipopłochwszeregachgłównej
armii,żeflotapośpiesznieopuściładotychczasowepozycjeiwycofałasiędocieśninyEuripos,wpobliże
Chalkidy–około120kmnapołudnie(Herodot,VII,182).Persowiestanęlinakotwicyprzybardzoodsło-
niętymwybrzeżuMagnezji,napółnocodprzylądkaSepias(napółnocodH.Georgios).Tutajszalejącaprzez
3dniburzazpółnocyzadałaimtakciężkiestraty,żeGrecynawiadomośćonichodważylisięwrócićnawcze-
śniejszepozycje.Czwartegodnia,gdyburzaustała,Persowieopłynęligórzystyprzylądekiwylądowaliwcze-
snympopołudniempodAfetaj(Herodot,VIII,6:περlδείληνπρωΐην)wdzisiejszejzatoceOlizonu1orazoko-
licznychprzystaniach(wąskieplażeotaczającezatokęniezdołałybypomieścićcałejfloty2).Rejonlądowania
leżałwedługHerodotawodległości80stadiów,około14kmodArtemizjonu,choćwrzeczywistościodprzy-
lądkadzieliłgodystans12km.GrecydotarlidoArtemizjonukilkagodzinpóźniej(Herodot,VII,188;patrz:
1StarożytnyOlizon,októrymwspominajużkatalogokrętówHomera,identyfikujesiędziśzwyklezruinaminapołudnieodosadyAgios
Andreas(Palaiokastro),choćnieliczneiniedośćprecyzyjnewzmiankiźródłowedawałypoledolicznychinterpretacji.PołożenieAfetaj
pozostajejednakkwestiądyskusyjną(por.np.BarringtonAtlasoftheGreekandRomanWorld,ed.R.J.A.Talbot,Princeton2000,55E2
Aphetai?,którylokujejeniecodalejnawschód,wpobliżudzisiejszejosadyKastri)–przyp.tłum.
2WacesugerujezatokęPlatania,alejejrozmiaryniesąwystarczające.
10
