Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZęśćPIERWSZA:ODMARATONUDOChERONEI
Sastani,gdzieGrecyumieścilioddziałFokijczykówubezpieczającyścieżkę(patrz:mapka5,uPozycjaFokij-
czyków”).StamtądtrasawiodławdółwąwozuAlpenoi,dowioskiopodobniebrzmiącejnazwie.Oznaczyli-
śmyjąnanaszejmapieprzeglądowejniebieskąliniąprzerywaną.
GdywieśćozdobyciusiodłaSastanidotarładodoliny,Leonidasdałrozkazdowycofaniasię.Samruszył
wstrażytylnejiwrazzniąpoświęciłżycie,abyosłonićodwrótresztyarmii.
3.Różnicepoglądów
Codoprzebieguwalkwpasieprzybrzeżnympanujezasadniczazgodność,alesporytocząsięnatemattrasy
obejścia.
Możnatutajwyróżnićczteryhipotezy;przedstawiliśmyjenamapiezapomocąróżnychoznaczeń.Oprócz
koncepcjiMunrowszystkiepostawilibadacze,którzyosobiścieodwiedzilimiejscewydarzeń.
1.HipotezaGordona(AccountoftwovisitstotheAnopaeaorhighlandsaboveTermopylae,Athens1838,s.7
inn.;patrzmapka,kolorniebieski,oznaczenie:––––).
WedługniegoPersowieruszylizMustaphabeynapołudnie,minęliźródłoKalkomataiPaleo-Elevthero-
chori,następniewzdłużwysokopołożonejdolinywgórnymbieguItarbunariawspięlisięprzezNevropolisdo
Palaia-DrakospiliainasiodłoSastani,astamtądpodążyliwdół,mijającosadęKalyviaipodPalaia-Drakospilia.
2.HipotezaLeake’go(TravelsinnorthernGreeceII,39i53/54;patrz:mapka,kolorniebieski,oznaczenie:–∙
∙–∙∙-).
JegozdaniemPersowieruszylizMustaphabeynapołudnie,zmierzającwąwozemKarbunaria(Asopos)
wstronęwioskiPalaia-Damasta,stamtądposzlisłusznąwnaszejopiniitrasądosiodłaSastani,alepóźniej
zatoczyliszerokiłukwkierunkuwschodnimizeszlitrasąwiodącąniedalekoosadyKalyviai,obokwioskiMen-
denitsa.
3.HipotezaGrundy’ego(GreatPers.War,s.301inn.;patrz:mapa,kolorniebieski,oznaczenie:–-–-–--).
ZgodnieztąteoriąPersowieruszylijakuLeake’go–wąwozemAsopos,następnieprzezklasztorPanagia
iwgóręnastromeurwiskoLithitza,stamtądzkoleiwdółdoPalaia-Drakospiliaiznówpodgóręnasiodło
Sastani,abyzejśćwąwozemAlpenoi.
4.HipotezaMunro’ego(SomeobservationsonthePersianwars,Journ.ofHell.stud.XXII[1902],s.313in.;
patrz:mapka,kolorniebieski,oznaczenie:∙∙∙∙∙∙∙∙)
Ówzakłada,żePersowieskierowalisięwąwozemAsoposnazachód,drogąprzezTrachisidokołaDelphi-
non,adalejposzlitrasąGrundy’ego,niezamieszczajednakszczegółowegokomentarza.
Wewszystkichpowyższychkoncepcjachukrywasięziarnoprawdy–wszystkiezakładająsłusznie,żePerso-
wieprzeszliprzezsiodłoSastani.Podstawowyproblemleżyjednakwtym,żekażdazpodanychtrasjestzadłu-
ga.Ponadtysiącmężczyznwspinającychsięwciemnościwąską,kamienistąiniewygodnąścieżkąniemogło
pokonaćtakiejodległościwciągukrótkiej,letniejnocy,októrejwyraźniewspominaHerodot(VII,215-217).
Tenwarunekspełniajedynienaszapropozycja,którazgadzasiętakżezplastycznymopisemHerodota(tam-
że).Braktutajmiejscanaprzedstawieniepełnejargumentacjiorazdyskusjęnadsłabymipunktamiinnych
hipotez.WyczerpującąanalizęmożnaznaleźćwcytowanymwyżejopracowaniuwIVtomieSchlachtfelder.
Kromayer
13
