Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AnnaMystkowska-Wiertelak,MirosławPawlak
Wielowymiarowośćpojęciaautonomiiprzejawiasięwsposobie
rozłożeniaakcentówwdefinicjachzaproponowanychprzezbadaczy.I
tak,autonomiamożeoznaczać,jakuHolca(1981),przejęcieodpowie-
dzialnościzaprocesnauki,bądźteżrozwójjęzykowyuczniaprzebiega-
jącyrównoleglezrozwojemzawodowymnauczyciela(Little1992;Ko-
honen2001),spostrzeganie(vanLier1996),samoregulację(Lantolfi
Thorne2006),refleksję(MacGrath2001)czyświadomośćmetakogni-
tywną(Ellis2000).NatomiastBenson(2001)zwracauwagęnakoniecz-
nośćuwzględnieniawieloaspektowościtegozjawiskaiproponujedefi-
nicję,którautożsamiaautonomięztrzemapoziomamikontroli,tj.kon-
troląnadprocesemuczeniasię,któradotyczysamodzielnejnauki,do-
borustrategiiuczeniasię,jakrównieżzakresukompetencjiiumiejęt-
ności,kontroląnadprocesamikognitywnymi,czyliumiejętnościąkon-
centrowaniasięnazadaniuipodejmowaniarefleksjinadprocesemna-
uki,comaprowadzićdowykształceniawiedzymetakognitywnej,oraz
kontroląnadprzedmiotemnauki,czyliwyznaczaniemcelówikierun-
kówdziałania,cozmieniapostrzeganietradycyjnegopodziałurólnate
przynależnenauczycielomiteprzysługująceuczniom.Doceniającko-
rzyściwynikającezredefiniowaniaimodyfikacjipodejściadoautono-
miidlalepszegozrozumieniazjawiskaijegouwarunkowań,możnapo-
wtórzyćzaPawlakiem(2011a),żenowedefinicjenieułatwiająopera-
cjonalizacjitegokonstruktu,gdyżnadalniewiadomodokońca,jakie
cechyizachowaniaskładająsięnapostawęautonomiczną.Należypo-
nadtopamiętać,żeautonomiatoswegorodzajukontinuumiuczącysię
mogąznajdowaćsięnaróżnychjegoetapach(Nunan1997),azakresi
poziomautonomiimożesiębardzoróżniekształtowaćwzależnościod
wymogówkonkretnegozadania,sytuacji,przekonańistopniaznajo-
mościjęzyka(Little1991).NaprzykładLittlewood(1997)rozróżnia
różnepoziomyautonomiiwzależnościodstopniaprzyswajaniajęzyka,
podejściadonaukiirozwojujednostki.Tensamautor(Littlewood
1999)wprowadzaważnerozróżnieniemiędzyautonomięproaktywną,
gdzieistotnedecyzjedotyczącecelównaukipodejmowanesąprzez
uczącegosię,iautonomięreaktywną,gdzieprocesdecyzyjnyobejmuje
jedyniesposobyrealizacjicelówwyznaczonychprzeznauczyciela.W
rozumieniuMacaro(1997),autonomiaprzejawiasięwkompetencjijęzy-
kowejuczącegosię,kontrolinadskładnikamiprocesunauki,jakrównież
zdolnościpodejmowaniadecyzjiiangażowaniasięwdziałanie.Kumarava-
divelu(2003)zauważajednak,żejęzykoweikomunikacyjnewymagania
10
