Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
matrzydrogikutemu,abymądrzepostępować:popierwsze–przezzasta-
nawianiesię,itojestdroganajszlachetniejsza;podrugie–przeznaśladowa-
nie,itojestnajłatwiejsze;potrzecie–przezdoświadczenie,itojestdroga
najbardziejbolesna”.Wybórdrogitojużkultura,awięcinnytemat56.
2.Drogipoznaniacywilizacjichińskiej
CywilizacjachińskabyłatakwysokorozwiniętajużwItysiącleciup.n.e.,że
jejwyrobybyłyatrakcyjnedlaświataantycznegonadśródziemnomorskiego.
ZiemieEuropyŚrodkowejbyłyniewątpliwiewtymczasieijeszczeznacz-
niepóźniejzacofanegospodarczo,niemogływięcuczestniczyćwhandlu
dalekosiężnym.Niemiałybowiemnicinteresującegodowymiany.Ztych
względówmożemymówićokontaktachdopieropoXwiekun.e.,kiedy
natychziemiachpowstałopaństwopolskie.Znanyidobrzezbadanyszlak
jedwabnyłączącyCesarstwoChińskiezImperiumRzymskimniedocierał
nadBałtykalboniemaotymwyraźnychzapisów.Tenstanrzeczytrwałaż
doXVIwieku–stuleciawielkichodkryćEuropejczykówiwielkichpodró-
ży.OdtegoczasurozpoczynasięposzukiwaniedrógnaDalekiWschód.
Należyteżpamiętać,żedoChindocieranookrężnądrogąmorskąwokół
Afryki.Stądteżpowstałomniemanieoistnieniudwóchpaństwchińskich:
południowegoipółnocnego.SądtenzostałobalonypodkoniecXVIwieku
iwtedyrozpoczętoposzukiwaniannajkrótszejdrogi”doChinzEuropyZa-
chodniejprzezziemiepaństwapolskiegoipaństwamoskiewskiego.Dojej
odkryciazmierzalikupcyimisjonarze.Równocześniezdawanosobiespra-
wę,żeChinymogąbyćdostarczycielemnietylkojedwabiu,aleteżmnóstwa
innychcennychiwartościowychtowarów,innymisłowy–kontaktymiędzy
EuropąiChinamimogłyprzynosićwielkiekorzyści.DrogidoChinmiały
wymiarkontynentalny,ichdługośćnależyobliczaćwtysiącachkilometrów,
aczaswokresachwielomiesięcznychpodróży.Jednakfakt,żewyrobychiń-
skiedocierałydoEuropy,byłytuznaneicenione,świadczyłopotrzebie
56Wartododać,żewtymczasiesprowadzanotakżedoGdańskajabłkachińskie,czyli
słodkiepomarańcze(CitrussinensisOsb.)(P
.Czikow,J.Łaptiew,Roślinyleczniczeł,
s.274).Wwymienionychwyżejlatachsprowadzonoich1022skrzyńpo500sztuk.
Cz.Biernat,Statystykaobrotuł,s.303.
26
