Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kontaktówiwymianyzwielkimpartnerem.Trzebateżdodaćipodkreślić,
żewymianataodbywałasięprzezpośredników,samiChińczycyniepodej-
mowalibowiemekspansjinaZachód,awręczjąograniczali.
SzlakizChinnaZachóddoXVIwieku
OdepokibrązudoIXwieku
Pięknachińskalegendagłosi,żewielkiShennung,władającydolinąŻółtej
Rzekiwlatachswegopanowania(2755–2705r.p.n.e.)nauczyłludziuprawy
zbóż,warzywikorzystaniazdzikichziółleczniczych.Odtegoczasukażdyko-
lejnywładca–królczycesarz–rokroczniewpierwszymdniuwiosnyzaorywał
bruzdępodsiewpięciuzbóż:pszenicy,ryżu,soi,sorgaiprosa.Zwyczajten
świadczyoistnieniurozwiniętegorolnictwastałegowChinach57.Naziemiach
przyszłegopaństwapolskiegorolnictwostałepojawiasięokoło1200r.p.n.e.
Wykopaliskazepokiżelaza,liczonejod650r.p.n.e.,pozwalająstwierdzić
częstewystępowaniewnichnasionprosa(PanicumL.)irzepyoleistej(Brassica
campestrisL.varrapamell),czyliroślinudomowionychwChinach.Wna-
stępnychwiekachprzybywaichispotykamylen(LinumusitatissimumL.),
mak(PapaversomniferumL.),atakżeorzechleszczyny(CorylusavelinumL.)58.
Naturalniewymieniamytylkoterośliny,którewywodząsięwłaśniezChin.
Historycyrolnictwaibotanicyprzyjmują,żenasionatychiinnychroślin
rozprzestrzeniałysięwEuropieŚrodkowejnastępującymidrogami:pierwsza
prowadziłazMałejAzjiprzezBałkany,krajenadśrodkowymDunajemdo
BramyMorawskiej,BramyKłodzkiejiniższymiprzełęczamiKarpatiSude-
tówprzezŚląskdoWielkopolskiinaKujawy,atakżewokoliceSandomie-
rzaiLublina;druga–przezBałkanyikrajeuujściaDunaju,wzdłużPrutu
iDniestrunaPodole,Wołyń,RuśCzerwonądoMałopolski;trzecia–przez
KaukazdoziemleżącychnadMorzemCzarnymistądnaUkrainęiPodole.
Tuwartonadmienić,żepasziemmiędzyDniepremiWisłąjesttraktowa-
nyjakostrefaprzyciąganialudówstepowychnaziemieuprawne;czwarta
–okrężnaprowadziławzdłużpółnocnychbrzegówMorzaŚródziemnego,
57M.J.Künstler,Mitologiachińska,Warszawa1981,s.220–234.C.P
.Fitzgerald,Chi-
ny.Zarysł,s.58.
58M.Nowiński,Dziejeuprawiroślinuprawnych,Warszawa1970,s.95.
27
