Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wybrzeżyOceanuAtlantyckiego,kanałuLaManche,MorzaPółnocnegona
MorzeBałtyckie,awięcnaPomorze59.Trudnookreślić,jakieludywędrujące
bądźszlakiemjedwabnym,czylinajstarsządrogądoChin,bądźprzezstepy
Syberiidocierałynaziemiewschodnich,anastępniezachodnichSłowian.
Trzebajednakpodkreślić,żetedrogirozprzestrzenianiasięroślinwyznacza-
łytakżeszlaki,którymimogływędrowaćinnewyrobychińskie.
Analizatychnajdawniejszychszlakówprzenikaniaosiągnięćcywilizacji
chińskiejdalekonaZachódprowadzidoparupytańpodadresemhistory-
kówsztuki,dotądjeszczeniestawianych.Nieulegabowiemwątpliwości,że
CesarstwoChińskiewokresiepanowaniadynastiiHan(206–220r.p.n.e.)
utrzymywałostosunkizImperiumRzymskim,atymsamymwyrobychiń-
skiemogłydocieraćnaziemiepolskieszlakiembursztynowym,prowadzą-
cymzbasenuMorzaŚródziemnegonapołudniowewybrzeżaMorzaBał-
tyckiego.Ztegoczasupochodząlicznenaczyniazbrązu.Zpewnościąwięc
umiejętnośćwykonywaniaodlewówztegometalubyławChinachbardzo
wysokorozwinięta.Powstajezatempytanie,czyzdobnictwonaczyń,kotłów,
anawetbroninienosiśladówzdobnictwaorientalnego,właśniechińskiego.
Jestonootylezasadne,żewszelkiedotychczasoweanalizysprowadzałysię
doszukaniaelementówsztukigreckiejlubzBliskiegoWschodu,ewentu-
alnieegipskiej,azupełniepomijająwpływypłynącewłaśniezDalekiego
Wschodu.JeślijednakwsamymRzymiecenionowyżejjedwabchińskiod
perskiegoiodróżnianogoodprodukowanegowGrecjilubnaterenach
AzjiMniejszej,toniemapowodów,abynieprzyjąćistnieniarozróżnieńdla
innychwyrobów,zwłaszczażekarawanyzabierałytylkotowaryluksusowe,
awięcnajwyższejjakości,wtymoryginalne.Ichimport,atymsamympo-
znanieornamentówiwzorówmogłybyćnaśladowaneprzezmiejscowych
rzemieślników.Współcześnibadaczenieuwzględniajątychfaktów,m.in.
dlatego,żenieznająsztukichińskiej.Naszersząskalęzainteresowaniesztuką
chińskąpojawiłosięwEuropiewXVIIwieku,ale,jakmożnasądzić,nie
wpłynęłonaszukaniejejśladówwbasenieMorzaŚródziemnego.Tostwier-
dzenieniewykluczajednakmożliwościposzukiwańjejelementówwsztuce
greckiejirzymskiej,szczególniewepocehellenistycznej60.
59Ibidem,s.91–92,107–108.
60C.P
.Fitzgerald,Chiny.Zarysł,s.238;T.Sulimirski,Sarmaci,przeł.A.iT.Bara-
nowscy,Warszawa1979,s.139–140.
28
