Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowadowydaniadrugiego
VII
AdamSmith,torującdrogęliberalnymformomgospoda-
rowania,stworzyłkoncepcjęnniewidzialnejręki”rynku,czyli
mechanizmuautomatycznychdostosowańpomiędzypopytem,
podażąicenami.Pozostawionysobie,czyliwolnyodingerencji
władzypaństwowej,mechanizmten,sterowanyprzezprywat-
neinteresywolnychpodmiotówuczestniczącychwgrzeryn-
kowej,powiniendziałaćefektywnie,zkorzyściądlawszystkich
uczestników,zapewniającwłaściwąalokacjęzasobówmiędzy
różnekierunkiprodukcji,atakżesprawiedliwypodziałwyni-
kówwytwarzaniamiędzyczłonkówspołeczeństwa.
WielkośćAdamaSmithapoleganatym,żezbudowałwten
sposóbpierwszymodelgospodarkirynkowej,naktórymmo-
głapóźniejrozwinąćsięnaukaekonomii.Ważnympunktem
wyjściadlatejnaukistałosiępojmowanierynkujakoukładu
instytucjonalnego,zapewniającegonieustannespotykanie
sięwolnychpodmiotów,którezajmująsięwymianąproduk-
tówswejpracy,kierującsięracjonalnościąekonomiczną.Ich
interakcjakształtujeogólnąsytuacjęgospodarcząispołecz-
ną.Interakcjatapowinnaprowadzićdooptymalnegowyko-
rzystaniazasobówwinteresiecałegospołeczeństwaorazdo
sprawiedliwegopodziałuwyników.Trzebatylkozapewnić
wszystkimuczestnikomrynkurównośćwobecprawa.Tarola
przypadapaństwu.
Zadaniemwładzypaństwowejjestdbanieobezpieczeństwo
isprawnośćdziałaniamechanizmurynkowego.Rolępaństwa
widziałSmithwspełnianiufunkcjiosłonyprywatnejwłasno-
ściiprywatnejprzedsiębiorczości,coobrazowonazywałrolą
nstróżanocnego”.nWpaństwiepisałgdzie(ł)ludność
niemazapewnionejochronymienia,aprawoniegwarantuje
wykonaniaumów,(ł)handeliprzemysłwkrótcepodupad-
ną.Handeliprzemysłniemogąrozwinąćsięwżadnympań-
stwie,gdzieniemazaufaniadosprawiedliwościwładz”.
Wartopamiętać,żeAdamSmithbyłnietylkoekonomi-
stą.Byłmyślicielemobardzoszerokichhoryzontach.Na
kilkanaścielatprzedBogactwemNarodówpowstałoinne
jegowielkiedziełoTeoriauczućmoralnych(1859),które