Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
RozdziałI
Wrazzrozwojemzainteresowaniabadaniaminadtranzycjąsystemową
pojawiłasiękategoriareżimówhybrydalnych
3,którazjednejstronyniejest
pojęciemnowym,zdrugiej-wdotychczasowychopracowaniachnatemat
przestrzenimiędzydemokracjąaautorytaryzmem(przedstawionychjako
skrajnepunktycontinuum)brakujetakich,któreprezentowałybycechywła-
ściwepaństwomzaliczanymdostrefycontinuumorazcharakteryzowały
reżimyhybrydalne.Nieprzesadzonebędziestwierdzenie,żewteoriireżi-
mówhybrydalnychwdużymstopniumamydoczynieniazchaosem,gdyż
utworzyłysiębardzobogatezasobyliteratury,abadaczeowegozagadnienia
notoryczniekonstruująnowepojęcia,mnożądefinicjeorazproponująnowe
punktyodniesieniawstosunkudobadańnadnimi.Istniejedużadyspropor-
cjamiędzyzałożeniamiteoretycznymiapodjętymibadaniamiempiryczny-
mi.Toprzekładasięnaistnieniewieluróżnorodnychteoretycznychpodejść
niepopartychrzetelnymibadaniamiempirycznymi.
ProcestransformacjiwkrajachbyłegoZSRR,trwającyostatnietrzydzie-
ścilat,spowodowałliberalizacjęorazdemokratyzacjęreżimówautorytar-
nych,jednocześniedoprowadziłdopowstaniaswoistegoproblemu,ponie-
ważwwiększościkrajówpostsowieckichnowopowstałychreżimównie
możnabyłojednoznaczniezaliczyćdodemokracjilubautorytaryzmu
4.
W1996r.amerykańskibadaczLarryDiamond,konstatująckoniectrzeciej
falidemokratyzacji,stwierdza,żegłównąprzyczynątegostanurzeczystało
sięprzejściepaństwniedodemokracjiliberalnej,leczdotzw.stanówpo-
średnichreżimówpolitycznych,wktórychwyodrębniłnastępującetypyi
demokracjewyborcze,konkurencyjnyautorytaryzmihegemonicznyautory-
taryzm
5.ZkoleiCarlGershmaniMichaelAllenwskazują,żeefektem
ubocznym„trzeciejfali”stałosię„utknięcie”niektórychreżimów„wmar-
twympunkcie”.Państwatezjednejstronyposiadająformalnedemokratycz-
neprocedury(wybory,istnieniespołeczeństwaobywatelskiego)
6,jednakże
zdrugiejstronywswojejpraktyceustrojowejczęstoposługująsięrozwiąza-
niaminiedemokratycznymi.Państwa,wktórychwystępujetegotypudu-
alizm,badaczeokreślająmianemreżimówhybrydalnych
7.LeonardoMorli-
3Zob.J.Holzer,S.BalikPostkomunistycznereżimyniedemokratyczne.Badanianad
przemianamiwteoriipolitycznejwokresiepotransformacjiustrojowej,Kraków-
NowySącz2009,s.24-33,126.A.Antoszewski,Systempolitycznyjakokategoria
analizypolitologicznej,[wi]Studiazteoriipolityki,red.W.Jabłoński,L.Sobkowiak,
t.1,Warszawa1999,s.73.
4Zob.M.McFaul,Transitionfrompostcommunism,“JournalofDemocracy”,2005,vol.
16,nr3,s.5-18.Democracyandauthoritarianisminthepostcommunistworld,red.
V.Bunce,M.McFaul,K.Stoner-Weiss,NewYork2009.
5Zob.L.Diamond,IstheThird;idem,ElectionsWithout.
6Zob.M.Schwartzberg,DemocracyandLegalChange,NewYork2007.
7C.Gershman,M.Allen,Theassaultondemocracyassistance,“JournalofDemocracy”
2006,vol.7,nr2,s.36-38.
