Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Dopodjęciarefleksjinaukowejnatematbankulokalnegowpolskimsystemieprawnymskłaniakilkapowodów.Mająone
zarównocharakterteoretyczny,jaki–cowprzypadkuinstytucjiotakdoniosłymspołeczniewydźwiękurównieważne
–praktyczny.
Waspekciepragmatycznymzainteresowanieproblematykąbankowościlokalnejikoncepcjąbankulokalnegowiązać
możnazpróbąposzukiwaniarozwiązańaktualnychproblemówgospodarczychwconajmniejdwóchobszarach.
Popierwsze,zapewnieniastabilnościrynkufinansowego(wtymwszczególnościsektorabankowego)i,powtóre,
lokalnegoiregionalnegorozwojuspołeczno-gospodarczego.
Wkontekściewydarzeńostatnichlat,wsposóbnieuniknionypostrzeganychprzezpryzmatkryzysufinansowego,
powstająprzedewszystkimistotnepytaniaoprawidłowośćorganizacjisystemubankowego.Interwencjonizmpaństwowy
wpostaciogromnejpomocypublicznej,wspieranieinstytucjikredytowychśrodkamipochodzącymiodrządówczybanków
centralnych,zmianywłasnościoweprowadzącedoupaństwowienianiektórychinstytucjikredytowych(awięcczęści
systemubankowego)wpaństwachUEpostawiłypodznakiemzapytaniadotychczasowekoncepcjederegulacjiiwolnego
rynku.Ukazałysłabościdalekoidącejliberalizacjirynkówfinansowych.Jakkolwiekwpolskimsystemiebankowymtakie
interwencjepubliczneniemiałymiejsca,abankikrajoweniebyłybeneficjentamipomocypublicznejwtymokresie,
tojednakdoświadczeniainnychpaństwskłaniajądorefleksjinatematzagrożeń,jakieniesiezesobątakaanieinna
strukturasystemubankowego.Mającnauwadze,żewPolsce(takjakiwwieluinnychpaństwach)wczasiekryzysu
towłaśniebankiokreślanemianemlokalnychokazałysięinstytucjamistabilnymifinansowo,wnaturalnysposóbpojawiasię
pytanieoichznaczeniedlastabilnościsystemufinansowego,dalejzaśorolęprawawkształtowaniuichdziałalnościizasad
funkcjonowania.
Drugą,inspirowanąwzględamipraktycznymi,istotnąprzyczynąpodjęciabadańnadinstytucjąbankulokalnegojestjego
potencjalneznaczeniedlalokalnegoiregionalnegorozwojuspołeczno-gospodarczego.Chociażbywciążnierozwiązany
problemwykluczeniafinansowegozarównonapoziomiekrajowym,jakiUE,wskazywanielikwidacjiubóstwa
irozwarstwieniaspołecznegojakozadaniapublicznegoskłaniadoposzukiwaniarozwiązań–wtyminstytucjonalnych
–mogącychprzyczyniaćsiędozapewnianiaśrodkówpieniężnychniezbędnychdlarozwojujednostek,alerównież
wspólnotlokalnychimiejscowychprzedsiębiorstw.Wtymkontekścierodzisiępytanie,jakiegotypuinstytucjeświadczące
usługifinansowemogłybyefektywnietakąrolęspełniaćCzymogłybybyćnimibankilokalne?Niewątpliwiebanki
działająceglobalnie,zorientowanenaosiąganiezysku,okazałysięwyraźnienieskutecznespołecznie.Naraziłyogół
obywatelinanieuzasadnionezichpunktuwidzeniakoszty.Doprowadziłydokryzysuzaufaniaorazspowodowałyerozję
wiarywmechanizmyrynkowe
1.Wielkąwartośćspołecznąmająwobecnychczasachtepodmiotygospodarcze,wktórych
rentownośćiefektywnośćgodzonesązdziałalnościąprospołecznąiukierunkowaniemnasolidarnośćspołeczną.
Wydarzeniaiprzemiany,jakiemająobecniemiejscewgospodarceświatowej,orazzjawiskazachodzącewposzczególnych
państwachwymuszająrewizjęwielupoglądów,dotąduznanychzaniepodważalne,adotyczącychorganizacjisektora
bankowego,miejscawnimiznaczeniabankówlokalnych.Prowokujetodopodejmowaniadebatynadpojęciem
sprawiedliwościspołecznejwkontekścieefektywnościekonomicznej,przyczynwystępującychniesprawiedliwości
ideformacji.Nakazemtakże,amożeprzedewszystkimdlanaukiprawafinansowegostajesięrefleksjanatematspołecznej
odpowiedzialnościbankówinormatywnychinstrumentówoddziałującychnajejwzmocnienie.Rangitegorodzaju
stwierdzenianiedasięprzecenić.Zwłaszczawkontekściezasadustrojuwyrażonychwpolskiej
Konstytucji
2,awszczególnościkomponentuzasadywyrażonejwjejartykuledrugim,jakimjestsprawiedliwość
społeczna.Społecznyelementjestwyraźnieakcentowanywpolskiejustawiezasadniczej,jakonadającynowąjakość
normatywnąokreśleniom„sprawiedliwość”czy„gospodarkarynkowa”.Jestwyrazemszczególnejatencjiprawodawcy,
bywstanowionymprawie(jakiprzyjegostosowaniu)uwzględnianybyłaspektspołeczny.Koniecznestajesięwzwiązku
ztymposzukiwaniekonstruktywnychsposobówdziałaniapozwalającychwprowadzićwymógurzeczywistnienia,również
poprzezprawo,komponentuspołecznego.Stanowiłobytojednocześnieodoskonaleniusystemuprawnego,którypowinien
byćukierunkowanynakontekstspołeczny.Wartorozważaćrozwiązaniaprawne,organizacyjneczyspołeczne,które
pozwalajągodzićnowezadaniapubliczneioczekiwaniaspołecznewsektorzebankowym
3.Płyniestądpostulat,
byproponowaćrozwiązaniainstytucjonalnesanująceniewydolnedotądobszaryspołecznieodpowiedzialnejredystrybucji
środkówpieniężnychnapoziomielokalnym.Dlaosiągnięciategozamierzeniapomocnemożebyćprzeniesienienagrunt
prawabankowegoformułowanejwpolskiejdoktrynieprawnejkoncepcji„przedsiębiorcyspołeczniewrażliwego”.
Wkoncepcjitejprzedsiębiorcarealizujecelewykraczającepozateocharakterzekomercyjnym,wswojejdziałalności
uwzględniającrównieżtakie,któresązgodnezpostulatamimoralnymi,mającpoczucieodpowiedzialnościprzed
społeczeństwem
4.Dopełnienieoczywistychcechcharakteryzującychpodmiotygospodarczeotakie,jakdbałośćolokalną
wspólnotę,solidarnośćspołecznaetc.,prowadzidopowstanianowejjakości–bankuzorientowanegonietylkonawłasną
korzyść,aleinarealizacjęwartościetycznych.
Wtymkontekścieniemożnanieodwołaćsiędokoncepcjiformułowanychnagruncieteoriiprawadotyczącychwzrostu
wymagańprawnychwobecspołeczeństwa,atakżespostrzeżeń,żeprawokładziecorazwiększynacisknazachowania
zgodnezracjamispołeczeństwajakocałości,napodejmowaniedziałańspołecznieużytecznych
5.Trzebazatemzadać
pytanie,czytakimwymogiemniestajesię,abyaktywnośćobywateliiichdziałaniarównieżwsferzegospodarczej
wyznaczałaspołecznaodpowiedzialność.Wydajesięrównieżsłuszne,byrefleksustrojowejzasadydecentralizacjiczy
