Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
spółdzielczesąbankamilokalnymiiczyjakotakiewłaśniekształtująjeobecneregulacjeprawne.Jednocześniewniknięcie
wproblematykęwyznaczanątematempracypozwalanadostrzeżenie,żeokreślenie„banklokalny”ikoncepcjedoktrynalne
bankulokalnegowłaściwesąnietylkopolskiejliteraturzeprzedmiotu,alemająwymiarswoiścieuniwersalny.Termin„bank
lokalny”stosowanyjestprzytymzazwyczajdlaokreśleniapewnegotypubanków
9funkcjonującychwróżnychpaństwach.
Pojawiasięonwnaukowychopracowaniachteoretycznychautorówzwielukrajów
10.Instytucjatapoddawanajestanalizie
waspekciemiędzynarodowym
11,atakżewróżnegorodzajuraportachiprogramach12.Możnapowiedzieć,żetermin„bank
lokalny”służyopisaniupewnejkategoriiinstytucjifinansowychdziałającychnakrajowymrynku,ajednocześnie
występującychwskaliglobalnej.Wwielupaństwachpodmiotyopisywaneterminem„banklokalny”sąstałymelementem
sektorabankowego.Podkreślićprzytymnależy,żewniektórychznichokreślenietomazdecydowaniewymiar
normatywny.Przepisystatuująinstytucjeokreślanetymmianemexpressisverbis
13.Istotnyjestrównieżfakt,
żetraktowaniedanegobankujakolokalnegozależyodwieluczynnikówspołecznych,ekonomicznych,aiwznacznej
mierzeodjegofunkcjonowaniawprzestrzeniterytorialnej.Otwieratoobszarrefleksjinadmożliwątypologiąkategorii
(pojęć)instytucjiprawabankowegoorazuznanie,żebanklokalnyzaliczanymusibyćdokategorii(pojęć)instytucji
„ponadkrajowych”.Takonstatacjanakazujedokonywanieszerokichbadańprawnoporównawczych–aprzynajmniej
zdecydowanieuwzględniającychkontekstkomparatystyczny.Podrugie,wymuszarefleksję,czyustalającgranice
pojęciowe(określenieprawne)bankulokalnegowkonkretnymsystemieprawnym,należytoczynićwoderwaniuodinnych
systemówiobowiązującychwnichregulacji.Dlawszechstronnejanalizyproblematykiporuszanejwrozprawieniezbędne
jestdokonanieszerokichbadańmiędzysystemowych,zwłaszczatam,gdzieproponowanebędąwłasnekoncepcje
ipropozycjeuregulowaniapozycjiprawnejbankulokalnegowpolskimprawie.
Jużtychkilkapoczynionychuwagpozwalanietylkozarysowaćobszarbadawczyszerzejniżjedynieregulacjekrajowe,
alerównieżsformułowaćhipotezę,żemożliwejestwyznaczeniewspólnegodlawszystkichpaństw,ponadnarodowego
znaczeniapojęcia„banklokalny”.Wskazującjegocechyszczególne,trzebaczynićtozawszeprzezpryzmat
funkcjonowaniakonkretnychjegopostacidziałającychnarynkachkrajowych,gdyżtokrajoweregulacje(wznacznym
stopniu,jakniewyłącznie)właściwedanemuregionowi,państwu,opróczczynnikówpozanormatywnych,kształtują
iostatecznieprzesądzająomożliwościzaistnieniaifunkcjonowaniabankówlokalnych.Takieujęcieiszerokiebadania
międzysystemoweniebyłydotychczaspodejmowanewliteraturzeprzedmiotu.
Przeprowadzeniupogłębionejrefleksjinaukowejnadnormatywnąkoncepcjąbankulokalnegowpolskimsystemie
prawnymsłużysformułowaniedalszych,bardziejszczegółowychpytańproblemowych:jakajestaktualnatreśćnormatywna
pojęcia„banklokalny”wpolskimporządkuprawnym,czymożnawskazaćpodstawęprawną(normęogólną)uzasadniającą
tworzenieszczególnychregulacjidedykowanychbankomlokalnym,jakiesąunijneipolskie(krajowe)ramyprawne
wyznaczającezakresizasadydziałalnościbankówlokalnych,gdziesągraniceswobodylegislacyjnejprawodawcy
polskiego,postrzeganenietylkopoprzezpryzmatogólnychregułdotyczącychpoprawnejlegislacji(państwaprawnego)
etc.,alewspecyficznejmateriiprawabankowegoiadministracyjnegoodnoszącesiędobankówlokalnych,jakiegotypu
bankilokalnemogąpodejmowaćiprowadzićdziałalnośćwPolsce?
Powyższepytania,stałysiępodstawądlastworzeniagłównejhipotezybadawczej,stanowiącejzasadniczyprzedmiot
rozważańwniniejszejdysertacji.Nabaziewstępnychustaleńuznano,żejakkolwiekprzepisyKonstytucjiRPoraz
prawaunijnegodająpodstawędokreowaniarozwiązańprawnychpozwalającychnatworzenieorazfunkcjonowanie
bankówlokalnych,towPolsceregulacjebezpośredniodotyczącetegotypuinstytucjimającharakter
fragmentaryczny.Przyjęto,żeprawodawcapolskistopniowodokonujezmianlegislacyjnychsprawiających,żetracą
zakorzenienienormatywnetecechy,któresprawiały,żeokreślonebankipostrzeganebyłyjakolokalne.Mimotonie
ulegawątpliwości,żeobowiązująceprzepisypozwalająnaprowadzeniedziałalnościbankowejnaniewielkim
obszarzeioróżnymprofiluspołecznegoukierunkowania,wtymtakżeoukierunkowaniulokalnym(lokalnej
orientacji).
Dlaudzieleniaodpowiedzinaprzedstawionepytaniaorazdążącdoweryfikacjitaksformułowanychhipotez,
zapotrzebneizasadneuznanoszerokieujęciepracymającerozpatrywaćzagadnieniebankulokalnegonietylko
wodniesieniudoistniejącychregulacjidotyczącychbankówspółdzielczych(uznawanychwliteraturzezalokalne),
atozewzględunaichcząstkowycharakterzpunktuwidzeniapodstawowejkategorii,tj.lokalności,aleznacznieszerzej.
Analiząprawnąobjętowzwiązkuztymnietylkounormowaniadziałalnościbankówspółdzielczych,alepodjęto
kompleksowebadania,poszukująctakżeinnychrozwiązańlegislacyjnychdającychpodstawyfunkcjonowaniabanków
lokalnych.Stawiającpytaniaorelacjewprzestrzeninormatywnejifunkcjonalnejmiędzydziałalnościąbankowąajej
lokalnymcharakterem,przyjęto,jakokolejnąhipotezę,żenietyleformaorganizacyjno-prawnaprzesądzaćbędzie
okwalifikacjidanegobankujakolokalnego,alepewne„materialne”właściwościbanków.Jużtylkototwierdzenie
czyniumotywowanymposzerzenieanalizinieograniczenieichwyłączniedobankówspółdzielczych.Interesująceizasadne
stajesiędodatkowoprzeanalizowanieobecnieobowiązującychpolskichprzepisówpodkątemmożliwościtworzenia
bankówlokalnychrównieżwinnychdozwolonychprawemformachorganizacyjno-prawnych,coniebyłodotychczas
przedmiotemrozważańpolskiejdoktryny.Zauważyćjednocześnietrzebaito,żesposóborganizacji,celeifunkcje
podmiotówprowadzącychdziałalnośćgospodarczą,awięctakżeibanków,determinujerównieżpodmiotwłaścicielski,
wtymznaczeniu,żewprzypadkupodmiotówpublicznychkoniecznejestuwzględnienietegoszczególnegostatusu
właścicieliiniecoinnegopodejściaregulacyjnego,coskłaniadoichodrębnejkategoryzacji.WprawdziewPolscenie
madziśbankówokreślanychmianemkomunalnych,jednakmożliweinieodzownejestprzeanalizowanierozwiązań
prawnychpodkątemmożliwościorganizowanialokalnychbankówkomunalnychwPolsce.Dostrzegającróżnorodność
zadańpublicznychwspółczesnychsamorządówlokalnychzpowodzeniemrealizowanychwwielupaństwachEuropyprzy
współudzialekomunalnychinstytucjikredytowych(m.in.wNiemczech,Austrii),wtymurzeczywistnianierozwoju
regionalnego,któretakżewPolscenależytraktowaćjakoustawowezadaniepubliczne
14,niemożnaniepodjąćsię
poszukiwaniaodpowiedzinapytanie,czynanaszymrodzimymrynkuwładzelokalnemogłybybyćwpodobnysposób
wspieraneprzezpolskielokalnebankikomunalne.
