Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Należytylkopodkreślić,żebyuniknąćnieporozumień,żezwiązeknal-
cejskibardon”nieistniał,zanimgoniestworzyłMickiewicz,natomiast
nalcejskąlutnię”wymyśliłnajprawdopodobniejromantycznywydawcaiko-
mentatorpoety(DI,653).Zodczytaniemzaśsamegogestuprzedstawione-
gopoety–jakosięgnięciapomodelpoezjipatriotycznej–wypadasięzgo-
dzić.AutorzySłownikajęzykaAdamaMickiewiczaujmująrzeczniecoina-
czej:nPeryfraza:chwytaćalcejskibardon–uprawiaćpoezjępolityczną”46.
Jeszczeinaczej,mocniejpiszeKleiner,widzącywAlkajosiepoetęwzywa-
jącegondozrzuceniatyranów”47.Wybórbardonualcejskiegooznaczawięc
wEkskuziewybórtematyki–politycznej,patriotycznej,tyranobójczej.Trze-
batuprzypomnieć,żepiszącytesłowaMickiewiczjestjużautoremGraży-
ny,apracujenadKonrademWallenrodem.
Załóżmyterazprzezchwilę,żeniejesttojedynybardon,żeopróczalcej-
skiegojesttakżedodyspozycjijakiśinnyinstrument(tymbardziejżepoja-
wisięonwdrugimzsonetów–Ajudahu).Jeślipierwszybardonbyłalcejski,
totendruginazwijmysafickim,bosłużyondowyrażaniazupełnieinnych
treści:lirycznych,miłosnych,związanychzsercem,osobistych,autobiogra-
ficznych.Otakichtreściachmówiłyczterowiersze:nomiłostkach”,nkocha-
niusię[ś],męczeniusięiżaleniu”,wreszcienosobietylko”.Wistocieten
sztywnypodziałpojawiasiętylkowsonecie.WpoezjiMickiewicza,jakwie-
my,lirycznośćiepickość,emocjeosobisteinarodowe(polityczne),autobio-
grafizmizainteresowanieświatemprzeplatająsięniemalnieustannie.Przy-
pominato–jeślitrzymaćsięzaproponowanejmetafory–płynnezmienianie
melodiiinstroju”bardonuwtrakciegry.Owołączenieinstrumentówbądź
nstrojów”znalazłoszczególnyliterackiwyrazwAlpuharzezKonradaWal-
lenroda,którejfrenetycznatreśćwyraźneijaskrawokontrastowałazzupeł-
nieniedopasowanądoniejndziecinną”melodią.PiszeotymStefanChwin:
Gorzkaironiasytuacjizawierasięwtym,żeKonradchceśpiewaćpieśńoAl-
manzorzennanutędziecinną”.Halbanzostajeprzezeńzmuszonydoakompa-
niowanianmuzyką”,którąWallenrodzwykłnucićwdoliniekowieńskiej,wcza-
sachlitewskiejArkadii48.
46SłownikjęzykaAdamaMickiewicza,t.1,red.K.Górski,S.Hrabec,Wrocław1962,
s.123.
47.
J.Kleiner,Mickiewicz,t.1,DziejeGustawa,s.541.
48S.Chwin,Wstęp,[w:]A.Mickiewicz,KonradWallenrod,Wrocław1991,
s.LXXXIV
.
19
