Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przestrzeńwyglądanakwintesencjęładuiporządku.
Liczbiekamieniisposobowiichułożenianienadano
żadnegokonkretnegoznaczenia–matobyćmiejsce
kontemplacjiirefleksji;wpodziemnejIzbiePamięci
umieszczononazwiskazidentyfikowanychofiar
Holocaustu.
Pomnikmaoczywiścieswoichkrytyków.Częśćznich
uważa,żejegoformajestnieodpowiednia;niektórzy
kwestionująjądlatego,żeodnosisięwyłącznie
dozbrodnipopełnionychnaŻydach,mimo
żeodtamtegoczasuwzniesionowBerlinietakże
pomnikipoświęconeinnymofiaromnazizmu.
Przerażeniewzbudziłainformacja,żekoncernDegussa,
któryprodukujesubstancjęchroniącąpomnikowestele
przedgraffiti,miałudziaływkonsorcjumDegesch
wytwarzającymcyklonBstosowanywmasowym
uśmiercaniuŻydówpodczasdrugiejwojny.Jakwidać,
wmieścietakimjakBerlinnawetaktupamiętnieniajest
kwestiąniezwykleskomplikowaną.
Byłyiinnetrudnesprawy.ProcesłączeniaBerlina
WschodniegoiZachodniegorozpocząłsięodwybuchu
radościpodczasobalaniumuru,alewielumieszkańcom
wschodniejczęścimiastatouniesienieszybkominęło.
Zetknęlisiębowiemzzupełnienowąkulturą.Dwie
częściBerlinamiałyoczywiściezwiązkihistoryczne
ijęzykowe,alekilkudziesięcioletnipodziałwystarczył,
bywytworzyłysiędwaodrębneorganizmy,które
niełatwobyłoszybkozjednoczyć.Wielu„Ossis”
ztrudemradziłosobiezkoniecznościąodbyciaszkoleń
czyszukaniapracywnowychzjednoczonych
Niemczech,akiedyjużpróbowali,bywaliośmieszani
przezzachodnichkonsultantówczydoradców,którzy
poprostunierozumieli,żeciludzieniemielipraktyk
czykursówuznawanychzaoczywistenaZachodzie.
„Wessis”uważali,żeichsystem„zwyciężył”,awschodni
Niemcy„przegrali”idlategociostatnimusielisię
dopasować.Samonatężenietychzmianskłaniało
niektórychmieszkańcówNiemiecWschodnich
dopogrążaniasięw„Ostalgii”,tęsknociezaczasami,
