Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zesprawowaniemwładzywpaństwienierozłączniewiążesięproblem
jejlegitymizacji,czyliprawowitości,którarozpatrywanajestwaspektach:
normatywnym,sposobujejwykonywaniaiideologicznym.Legitymizacja
normatywnaodnosisiędostwierdzenia,żegruparządzącauzyskałakie-
rowniczestanowiskawsystemiepolitycznymzgodniezobowiązującymi
normamisukcesji.Legitymizacjasposobusprawowaniawładzyoznacza
uznanie,żeustanowienieisposóbfunkcjonowaniainstytucjonalnejstruktu-
rywładzyodbywająsięzgodniezobowiązującyminormami.Legitymizacja
ideologicznaoznaczanatomiaststan,wktórymgruparządzącalubsposób
sprawowaniawładzypostrzeganesąprzezopinięspołecznązauprawnione,
należyteigodneakceptacji16.
Centralnymorganemwładzywpaństwiejestrząd,rozumianyjako„ze-
spółustalonychistałychinstytucji,którychfunkcjąjestutrzymanieporząd-
kupublicznegoipodejmowaniedziałańzbiorowych”17.Instytucjepaństwa,
niezależnieodichformy,sprawujątrzypodstawowefunkcje:1)ustawodaw-
czą(prawodawczą),polegającąnaustanawianiuprawa,2)wykonawczą18,która
implementujeustanowioneprawooraz3)interpretującąprawo(orzekającą,
sądowniczą).Sposóbwykonywaniatychfunkcji,wzajemnerelacjepomiędzy
organamipaństwajesprawującymi,atakżestosunkiwładza–społeczeństwo
sązróżnicowanewzależnościodsystemupolitycznegofunkcjonującegowda-
nympaństwie(np.demokratycznego,autorytarnego).
Zasadazrównoważonegotrójpodziałuwładzyjestfundamentemwspół-
czesnychliberalno-demokratycznychustrojówpaństwowych.Zostałaona
sformułowanaprzezJohnaLocke’a(Dwatraktatyorządzie),arozpowszech-
nionaprzezMonteskiusza(Oduchupraw).Zgodniezniącałokształtwładzy
wpaństwiejestpodzielonynawzajemnierównoważącesięwładze:usta-
wodawczą,wykonawcząiniezawisłąsądowniczą19.
Niejednokrotnierządjestmylnieutożsamianyzpaństwemiterminyte
stosowanesązamiennie.A.Heywoodzwracauwagę,że„rządjestczęścią
państwaipodwielomawzględamijegonajważniejszymelementem,nie-
mniejjednakstanowijedynieelementwiększejipotężniejszejjednostki”20.
Główneróżnicepomiędzypaństwemirządempolegająnatym,że21:
1111111
16Zob.J.Kowalski,Władzapolityczna,[w:]J.Kowalski,W.Lamentowicz,P
.Winczorek,
Teoriapaństwaiprawa,PaństwoweWydawnictwoNaukowe,Warszawa1981,s.251-252.
17A.Heywood,Teoriapolityki...,s.101.
18Wwąskiejdefinicjimianemrząduokreślanesąjedynieorganypaństwasprawujące
funkcjewykonawcze.
19Zob.P
.Winczorek,Wstępdonaukiopaństwie,Liber,Warszawa1998,s.161-168.
20A.Heywood,Teoriapolityki...,s.80.
21Zob.A.Heywood,Politologia...,s.110-111.
23
