Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
1.WIEDZA,PRAKTYKAIPRZEPISYPRAWNE
Przykładowo,spośródpierwiastkówizwiązkówchemicznychspotyka-
nychwszkolnychpracowniachchemicznychdotoksycznychnależąm.in.
brom,chlor,tlenkiazotu,siarkowodór,atakżemetaleciężkieiniektóre
półmetale:arsen,chrom,kadm,kobalt,ołów,rtęć[247].
1.9.
Trochęinformacjiodawkachsubstancji
1.9.Trochęinformacjiodawkachsubstancji
Listaznanychsubstancjitoksycznychjestdługa.Wszystkojednakjestwzględne.
PewnegojapońskiegouczonegoWilstätter1)zapytałoswegobyłego
ucznia,profesoraMasajiiTomito.
—Bardzo,bardzostary-odrzekłzapytany.
—Aileżmalat?
—56.
—Ależjamamjuż65.
—Bardzo,bardzopanmłody-skłoniłsięJapończyk[157].
Czywiesz,żetlenmadziałanietoksyczne,jeżeliwpowietrzujestgo
tylkoniecowięcejniżwynosijegonormalnazawartość(ok.21%obj.)?Na-
wetczystawodawzbytdużychilościachmożebyćszkodliwa2).Wypicie5li-
trówwodydestylowanejpowodujewypłukaniezorganizmuskładnikówmi-
neralnychitakierozcieńczenieelektrolitów,żemożetoskończyćsięnawet
śmiercią.Wtymsensieprawdziwejestpochodzącez1525r.stwierdzeniePa-
racelsusa3):„Wszystkojesttruciznąiniejesttrucizną,tylkodawkadecyduje,
żejakaśsubstancjaniejesttrucizną”.
Przezdawkęrozumiesięilośćsubstancjipodanej,pobranejlubwchło-
niętejdoorganizmuwokreślonysposób,coprzejawiasięwystąpieniemalbo
brakiemodpowiedzifizjologicznejuokreślonegoodsetkaorganizmówreagu-
jącychnatędawkę.Wyrażasięjąwjednostkachwagowychnajednostkęma-
sylubpowierzchniciała,aczasamitakżenajednostkęczasu(np.nadobę).
1)RichardMartinWilstätter(1872–1942)–niemieckiuczony,profesorchemiiorganicz-
nejpolitechnikwZurychuiMonachium,laureatNagrodyNoblawdziedziniechemii–głównie
zabadaniabarwnikówroślinnych,zwłaszczachlorofilu.
2)Przypadki„zatruciawodą”wskutekniedoborusoduwekrwi(hiponatremii)zdarzająsię
zwyklebiegaczom,którzywypijająbardzodużeilościwodypopokonaniumaratonu.„Gazeta
Wyborcza”zdn.31stycznia2008r.donosiłaośmierci35-letniegoBrytyjczyka,któryzmarłwskutek
opuchnięciamózgu,spowodowanegowypiciemwbardzokrótkimczasiezbytdużejilościwody.
3)Paracelsus–właściwenazwiskoPhillipusAureolusTheophrastusBombastusvonHo-
henheim(1493–1541);jedenznajsłynniejszychalchemików;pochodzącyzokolicZurychu
twórcanowegokierunkubadawczegozwanegojatrochemią;pseudonimParacelsusprzyjął
dlapodkreśleniaswejwyższościnadrzymskimlekarzem,autoremdziełmedycznychCelsusem
(53p.n.e.–7n.e.).
