Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Bezstronnośćsąduuznawanajestwewspółczesnejfilozofiiprawaza
jedenzfilarówwymiarusprawiedliwości
1
.Poglądtenwydajesięzresztą
odpowiadaćintuicyjnemupodejściudojejznaczeniadlawładzysądowni-
czej.Wsposóbnaturalnynasuwasięjednakpytanieoracjeprzemawiające
zaprzyznawaniembezstronnościtakistotnejwagi.Wyjaśniającpowyższą
kwestię,odwołaćsięmożnadoprzedstawionejwDrugimtraktacieorządzie
J.Locke’awizjiprzechodzeniaprzezludzkośćodstanunaturydostanu
władzysprawowanejprzezrządobywatelski.Głównąniedogodnościątego
pierwszegobyłouprawnieniekażdegodokaraniaprzestępcywystępują-
cegoprzeciwkowskazaniomprawanaturalnego.Rodziłotosytuację,
wktórejosobawymierzającasprawiedliwośćbyłazkoniecznościsędziąwe
własnejsprawie.Brakwięcbyłogwarancji,żeposiadaneuprawnienienie
zostanienadużyte.Panaceumnapowyższystanrzeczybyłozdaniem
Locke’astworzenierząduobywatelskiego,któregojednymznajważniej-
szychatrybutówbyłmonopolnawymierzaniesprawiedliwości
2
.Abyjednak
owawyłącznośćniestanowiłaaktuuzurpacji,musiałosiępojawićzałożenie
bezstronnościsędziego,któreprzekonałobystronypozostającewkonflikcie
dooddaniapodjegoosądspornychkwestii,wzaufaniu,że,jakoposiada-
jącyodpowiedniautorytet,jestdoichrozstrzygnięcianajwłaściwsząosobą.
Zprzedstawionejperspektywyzałożeniebezstronnościjawisięwięcjako
warunekmożliwościistnieniaosobysędziego.Trudnobyłobybowiemuznać
zawewnętrznieniesprzecznepostulowaniepowoływaniastronniczych
sędziów.Takikrokwsposóboczywistyniweczyłbyzasadnośćwskazywania
1
Por:A.Sulikowski,Trzyfilarynowoczesnegologosusądzeniaiichpostmodernistycznakrytyka
(w:)M.Błachut(red.),Ponowoczesność,Wrocław2007,s.217–218.Takrównież:Z.Tobor,T
.Pietrzykowski,
Roszczeniedobezstronności(w:)J.Stelmach(red.),Filozofiaprawawobecglobalizmu,Kraków2003,s.57.
2
J.Locke,Dwatraktatyorządzie,przeł.Z.Rau,Warszawa1992,s.171–172.
13
