Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
wczyiminteresierozstrzygająsporyzawodowiprawnicy,czynieprze-
kształcąsięoniwkastęoodrębnychinieakceptowanychspołeczniecelach,
czyniedoprowadządozbytniejsubiektywizacjiwstosowaniuprawaoraz
czyzapewniągwarancjesprawiedliwegoorzekania,skorosąosobami,
któreniemająkontaktuzezdarzeniamibędącymiprzedmiotemosądu
6
.
Biorącpoduwagęzarysowanepowyżejznaczeniebezstronnościdla
wymiarusprawiedliwościoraztowarzyszącyjejkontekstkulturowy,wy-
dajesię,żesięgnięciepotenwłaśnietematjestuzasadnione.Problematyka
tazasługujenaomówienieszczególniewsprawachkarnych,którepocią-
gajązasobąnajdotkliwsząingerencjęwprawaiwolnościjednostki.Nie
możnaniewspomniećtakże,żebezstronnośćsądustanowiistotnyelement
prawadorzetelnegoprocesukarnego.Toostatniezaś,należącdokatalogu
podstawowychprawczłowiekastanowiącychfundamentwspółczesnego
statusujednostkiwpaństwiedemokratycznym,wyznaczaobecnieistotny
kierunekrozważańprowadzonychwnauceprocesukarnego.Zagadnienie
bezstronnościsądujestwięccentralnenietylkozperspektywyfunkcjono-
waniasądownictwa,aletakżestatusuprawnegojednostki.
Nietylkojednakznaczeniewymogubezstronnościdlafunkcjonowa-
niasądownictwaskłaniadojegogruntownejanalizy.Maontakżeniezmier-
nieistotnąwagęzpunktuwidzeniaspołecznegozaufaniadowymiaru
sprawiedliwościorazprestiżuprawa.Oroli,jakąprzyznajesięsądom,awięc
takżekoniecznejdorozstrzyganiasporówbezstronnościsędziów,może
świadczyćprzypisywanaPlatonowiwypowiedź,żelepiejmiećdobrych
sędziówprzyzłychustawach,niżdobreustawy,alezłychsędziów
7
.Sądy
jakoorganywładzypaństwowejmusząlegitymowaćsięodpowiednim
poziomemzaufaniaspołecznego.Bezprzekonaniaspołeczeństwa,że
wtrakcierozstrzyganiasporówmożnaoczekiwaćodsędziówbezstronno-
ści,zbudowanietakiegozaufanianiewydajesięmożliwe.Wielokrotnie
wswoichorzeczeniachakcentowałtękwestięEuropejskiTrybunałPraw
Człowieka
8
.
6
Por.R.A.Posner,TheProblemsofJurisprudence,Cambridge-Londyn1993,s.4–6.Por.też:
A.Kozak,Kryzyspodstawnościprawa–http://usfiles.us.szc.pl/pliki/plik_1160575312.doc;E.Skrętowicz,
Iudexinhabilisiiudexsuspectuswpolskimprocesiekarnym,Lublin1994,s.9.
7
W
.Michalski,Sędziowie.Próbaujęciamodelowego,ZNIBPS1987,nr26,s.4–5.
8
Por
.np.orzeczenieETPCzzdnia26października1984r.wsprawiedeCubberprzeciwkoBelgii
(skarganr9186/80),§26;orzeczenieETPCzzdnia1października1982r.wsprawiePiersackprzeciw-
koBelgii(skarganr8692/79),§30.Wszystkieorzeczeniaprzytaczanewniniejszejpracypochodzą
zinternetowejbazyorzeczeńETPCz–HUDOC–http://www.echr.coe.int/ECHR/EN/Header/Case-Law/
HUDOC/HUDOC+database/.
15
