Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
unikatowymi–właściwymitylkodanemuindywiduum.Biografiaczłowieka
stanowipewnąsekwencyjnąikomplementarnącałość,wktórejteraźniejsze
doświadczeniażyciowewystępującenadanychetapachżyciasązawsze
współpowiązanezperspektywączasuprzeszłegoiprzyszłego(por.Super,
1980;Sugarman,1986;Baltes,1991).Diachroniczneprocesywzajemnychinter-
akcjijednostkiiotaczającegoświata,wktórychgłówneznaczeniemająrelacje
społeczne,konstruująicharakteryzujążyciorysludzki.Zmieniającesię
wczasiejakośćizakrestychinterakcjideterminująznaczącocharakterystykę
każdejkolejnejfazybiografii.Drogężyciowączłowiekaująćmożnawkate-
goriachtransformacjijegotożsamości,tożsamościpojętejjakokonfiguracja
znaczeńosobywkontekściejejspołecznychzwiązkówujmowanychinterak-
cyjnie.
Współregulatoramidynamicznychprocesówinterakcjijednostkizrze-
czywistościąspołecznąsądwasyndromyuwarunkowań.Pierwszyznich
stanowiąskładnikiindywidualnejpsychofizycznejcharakterystykijednostki.
Drugizaś–egzogennykontekstfunkcjonowaniajednostkinapoziomiemi-
kro-,mezzo-imakrostrukturyspołecznej(Kohli,1985;Hurrelmann,1994;
Mayer,1990).
Sprostaniewyzwaniomrzeczywistościspołecznejwymagaodjednostki
nakażdymetapieżyciastosownychkompetencjidziałaniaiopanowywania
wyzwańsytuacyjnych.Konfiguracjatychdwóchczynników–wymogów
społecznychzjednejstronyikompetencjirealizacyjnych–zdrugiej,wyzna-
czacyklludzkiegożycia.Zmianywzakresiejednostkowychmechanizmów
adaptacyjnychuruchamianesązarównozapośrednictwembodźcówpocho-
dzącychzeświatawewnętrznegojednostki,jakizróżnychpoziomówInter-
akcjispołecznych–począwszyodrelacjibezpośrednichpomakrospołeczne
uwarunkowanianapoziomieinstytucjiiorganizacji,takżeglobalnych(co
uwidaczniasięszczególniewponowoczesności),oograniczonymstopniu
przewidywalnościikontroli,którezapobiegająutrzymywaniusięrutyno-
wychwzorcówdziałaniaizachowania.Tokludzkiegożyciawarunkująwięc
(oboksamejjednostki)innizeswoimistatusamiprzypisanymiwramach
dynamiczniezmieniającegosięukładupozycjiiról.Kolejnekrokiwspołecz-
nejmateriiświatastawiajednostkawcorazliczniejszychinstytucjach,które
wyznaczająposzerzającesiękręgijejdoświadczeńbiograficznych.Zasadni-
czezmianyiprzewartościowaniazachodząwludzkimżyciuczęstopod
wpływemdynamicznychtransformacjizewnętrznych,którestająsięudzia-
łemokreślonychspołeczeństw,pewnychgrupnarodowościowych,całych
krajówczykontynentówwtokurozwoju(np.rewolucje,wojny,aneksje,
transformacjeustrojowe).
Rozwójczłowiekawciągużyciajestwypadkowąinterakcjimiędzyzda-
rzeniamiżyciowymizwiązanymizwiekiemjednostki(tożsamośćdoświad-
13
