Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1•Komórka
nJądrokomórkowe
Wewnątrzkomórki,wcytoplazmie,znajdujesięjądrokomórkowe(poraz
pierwszyopisaneprzezBrownaw1931roku).Jestonostrukturądużą,przecięt-
nieośrednicy5-10mm.Otoczonejestpodwójnąbłoną,zwanąotoczkąjądrową
(kariolemmą),mającąliczneotwory,tzw.pory,ośrednicyod20do200nm.Za-
wartośćjądra(czylikarioplazma)komunikujesięprzezniezcytoplazmą.Głów-
nymskładnikiemjądrakomórkowegojestDNA(kwasdeoksyrybonukleinowy),
ciasnoowiniętyhelikalniewokółbiałekhistonowychizorganizowanywkom-
pleksystanowiącechromosomy.
WjądrzekomórkowymwystępująowalnebądŹokrągłetwory,zwanejąderka-
mi,wliczbieodjednegodokilku.Równieżzbudowanesąznukleoproteidów.
Wjąderkuzachodzisyntezarybosomalnegokwasurybonukleinowego(rRNA).
Jądrokomórkowejeststrukturązłożoną,oprzynajmniejtrojakiejfunkcji:
1)zawierainformacjęgenetycznązakodowanąwDNA,
2)sterujebiosynteząbiałka,
3)przekazujeinformacjęgenetycznąkomórkompotomnymwprocesachpo-
działów.
nMitochondria
Sątoorganellakomórkoweowydłużonymkształcie.Osiągająwielkośćrzędu
1mm(długośćdo5mm).Liczbamitochondriówwkomórkachwahasięprzeważ-
nieodkilkudokilkuset,wzależnościodintensywnościzachodzącychwnich
procesówmetabolicznych.Wbudowiemitochondriówmożemywyróżnićcztery
główneelementy:
•błonęzewnętrzną,którajestbłonącytoplazmatycznąoddzielającąmito-
chondriumodinnychczęścikomórki;dziękiobecnościbiałka–poryny–
jestbardziejprzepuszczalnaniżbłonawewnętrzna;
•tzw.kompartmentzewnętrznyzawartymiędzybłonązewnętrznąawe-
wnętrzną;
•błonęwewnętrzną,tworzącąlicznegrzebieniewnikającedoświatłamito-
chondrium;zachodzątuprocesyfosforylacjioksydatywnej,czylipowsta-
waniaATP;
•macierz(matriks),będącąkoloidalnymroztworembiałek,oskładzieche-
micznympodobnymdoskładuprotoplazmy,równieżzawierającejłań-
cuchDNA(kodujeniektórebiałkamitochondrialne)irybosomy;jestto
miejsceutlenianiakwasówtłuszczowychiprzebiegucyklukwasucytry-
nowego.
Mitochondriasązatemjakgdyby„siłowniami”komórki.Wytworzonawnich
wprocesieoksydatywnejfosforylacjienergiadostarczaciepła,ajejczęśćzostaje
zmagazynowanawpostaciwiązańwysokoenergetycznychATP.
19
