Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Biochemia
nRybosomy
Rybosomyodgrywajązasadnicząrolęwprocesiebiosyntezybiałka,wnichbo-
wiemodbywasięprocestranslacji.Zbudowanesązrybonukleoproteidu,którego
zasadniczyskładnik,obokbiałek,stanowirRNA(rybosomalnykwasrybonuklei-
nowy).Rybosomysąziarnistościamizbudowanymizdwóchpodjednostek:
mniejszej–40Siwiększej–60S.
nSiateczkaendoplazmatyczna
Jestsieciąpołączonychzesobąpęcherzykówbłonowych,przeważniespłasz-
czonychwcysterny.Dzielisięnadwieodrębneczęści.Szorstkieretikulum
endoplazmatyczne(RER)maodstronycytozolowejprzyłączonerybosomy,które
sąmiejscembiosyntezybiałekbłonowychisekrecyjnych.WświetleRERwystę-
pująenzymyprzeprowadzającepotranslacyjnąmodyfikację(glikozylację,proteo-
lizęiinne)białekzarównobłonowych,jakisekrecyjnych.Gładkieretikulum
endoplazmatyczne(SER),pozbawionerybosomów,jestmiejscembiosyntezyfos-
folipidów;zachodziwnimwielereakcjidetoksykacyjnych.
nLizosomy
Sątoorganellekomórkowekulistegokształtuośrednicy0,2-0,4mm,otoczone
pojedyncząbłonącytoplazmatyczną.Zawierająenzymyhydrolityczne,rozkła-
dającesubstancjeorganicznewśrodowiskuwodnym.Podstawowąfunkcjąlizo-
somówjesttrawieniesubstancjiwewnątrz-izewnątrzpochodnych,którezetkną
sięzichbłoną.Wszereguwyspecjalizowanychkomóreklizosomyzwiązanesą
takżeztakimiprocesami,jakwydzielanie,trawieniepozakomórkowe,obrona
komórkiprzedczynnikamiinwazyjnymi.Biologiczneznaczenietychorganelli
możnasprowadzićdobiologicznejrolizawartychwnichenzymów.Jesttozestaw
hydrolazzdolnychdostrawieniawszystkichskładnikówkomórkowych.Dostęp
tychenzymówdowewnątrzkomórkowychsubstratówuniemożliwiabłonalizo-
somalna.Jejuszkodzeniepowodujeuwolnienieenzymóworazsamostrawienie
komórki.
nPeroksysomy
Sątoorganellekomórkoweoowalnymkształcieiśrednicy0,6-0,7mm,oto-
czonepojedyncząbłoną;wewnątrzmogązawieraćtzw.rdzeń.Wperoksysomach
stwierdzonoobecnośćlicznychenzymów,głównieoksydazikatalaz.Peroksyda-
zaikatalazyrozkładająnadtlenekwodoruzgodniezreakcją:
H2O2gH2O+½O2
Nadtlenekwodorujestsubstancjąszkodliwądlaorganizmużywego,więcjego
obecnośćjestniepożądana.Peroksysomypełniązatemrolęodtruwającą.Ichlicz-
bauzależnionajestodtego,czywdanejkomórcewtokuprzemianmetabolicz-
nychpowstajenadtlenekwodoruiwjakiejilości.Worganizmieczłowiekaznacz-
20
