Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Biologia,czylisensżycia
giejstrony,byczegokolwieksiędopatrzyćwzjawi-
skachwiadomychczynieznanych,trzebaconieco
wiedzieć.Miećobrazrzeczywistościpozwalający
odróżnićprawdyoczywisteodsprawwymagają-
cychnowatorskiegoujęcia.Należyznaćpodstawo-
wefakty,byrozbudowywaćrozumienieprzyrody
oszczegóły.Teelementarneprawdypostaramsię
streścić,sięgając,jeślipotrafię,doichnieoczywi-
stegosensu.Wydajemisiętoniezbędne,ponieważ
początkującyentuzjaścibiologii,podobniejakmoi
studenci,mająprzygotowanieintelektualnebardzo
różne,zależneodtego,jakkonstruowanybyłszkol-
nykursbiologiiijakielekturywpadłyimwręce.Ni-
czegonieujmującanitymksiążkom,anilicealnym
nauczycielom,trudnymdouniknięciaskutkiem
tejdrogidobiologiijestpewienchaos,zarówno
wodniesieniudofaktów,jakiteorii.Chciałbym
czytelnikompomócwzaprowadzeniuwumysłach
pewnegoelementarnegoporządku.Będzietowięc
powrótdonarracjioprzyrodzie,którądziśuważa
sięzaniemożliwądoprowadzeniazewzględuna
nadmiarznanychnaucefaktówiodpowiedniądo
tegozłożonośćichinterpretacji.Bezwątpieniadziś
łatwiejpogubićsięwchaosiefaktówniżwpionier-
skichczasachnauki.Jajednakwierzę,żewciążjest
todlanasmożliweniemaltakdalece,jakdladaw-
nychnaturalistówwprowadzającychnowoczesne
pojmowaniebiologiidonauki.
Taknaprawdęmarzymisiępodręcznikzadawa-
niapytańkierowanychdowykładowcówibadaczy.
Miałbyonpomagaćwstudiowaniu,aniepreten-
dowaćdoprzedstawieniazamkniętegozasobuwie-
dzybiologicznej-wstudiowaniuzwykorzystaniem
dowolnychźródeł,polegającymnasceptycznymdo
nichpodejściuikażdorazowymszacowaniemich
wiarygodnościorazprawdziwejmocydowodowej
przedstawionychwnichfaktówiargumentów.Do
tegopotrzebnejestprzedewszystkimzrozumienie
zasaddochodzeniadoprawdywnauce,któresą
odległeodpopularnegootymwyobrażenia.Zacznę
więcswójwykładodsprecyzowaniacelównauki
iokreśleniaobowiązującychwniejregułgry.
Lektury
Biologiatodziedzinanaukizgłębianaprzezmilio-
nyjejentuzjastów.Odpowiedniodotegorozległy
jestwięcrynekpodręcznikówobejmującychswoim
zakresemcałośćlubgłównedziałybiologii.Wciąż
publikujesięnoweksiążki,apostępwiedzydez-
aktualizujetreśćwcześniejszych.Takilosspotkał-
byteżlistęnajnowocześniejszychdzieł,gdybym
jątuprzedstawił.Dlategodoradzamczytelnikom
krytycznekorzystaniezwszelkichpodręczników
iuważnekonfrontowanieprezentowanychwnich
tezzwiedzązawartąwartykułachprzeglądowych
czyoryginalnychpublikacjachnaukowychdostęp-
nychwbibliotekachiInternecie.Natymprzecież
polegauniwersyteckiestudiowanie.Dobrzejest
teżczasemspojrzećwprzeszłość,bylepiejzro-
zumiećdrogidochodzeniadoprawdynaukowej.
Wskazówkąipomocąwokreśleniukierunkówta-
kichposzukiwańmogąbyćlakonicznewzmianki
obadaczachimyślicielach,którychwkładwroz-
wójnaukiibiologiibyłwmoimsubiektywnym
odczuciuszczególnieistotny,zamieszczonewraz
zichwizerunkamiwposzczególnychrozdziałach.
Pożytecznymuzupełnieniemtejksiążki,dającym
lepszewyobrażenienatemattempaimechanizmu
rozwojunauki,mogłobybyćtakżeskonfrontowanie
przedstawionegowniejobrazudzisiejszejbiologii
zopisamiikomentarzamiodnoszącymisiędoróż-
nychetapówjejrozwojuwdziełachtychpolskich
izagranicznychautorów,którzywistotębiologii
wniknęlinajgłębiej,izajrzenienaprzykładdotych
ważnychksiążek:
Jerzmanowski,A.2001.Genyiżycie.Niepokojewspół-
czesnegobiologa.205s.PrószyńskiiS-ka,Warszawa.
Kunicki-Goldfinger,W.J.H.1974.Dziedzictwoiprzyszłość.
Rozważanianadbiologiąmolekularną,ewolucjąiczło-
wiekiem.447s.PaństwoweWydawnictwoNaukowe,
Warszawa.
Monod,J.1970.Lehasardetlanécessité.Essaisurlaphilo-
sophienaturelledelabiologiemoderne.243pp.Seuil,
Paris(Monod,J.1979.Przypadekikonieczność.Esej
oflozofibiologiiwspółczesnej.127s.Głos,Warszawa).
Popper,K.R.1934.LogikderForschung.SpringerVerlag,
Wien.(Popper,K.R.1977.Logikaodkrycianaukowego.
WydanieI.382s.PaństwoweWydawnictwoNauko-
we,Warszawa).
Schrödinger,E.1944.WhatisLife?:ThePhysicalAspectof
theLivingCell.CambridgeUniversityPress.(Schrö-
dinger,E.1998.CzymjestżycieorazUmysłimateria,
Szkiceautobiografczne.207s.PrószyńskiiS-ka,War-
szawa).
Urbanek,A.1973.Rewolucjanaukowawbiologii.238s.
WiedzaPowszechna,Warszawa.
Watson,J.D.&Crick,F.H.C.1953.Molecularstructureof
nucleicacids.Nature171,737-738.
Wilczyński,J.1923.Biologiaogólna.919s.Wydawnictwo
KazimierzaRutskiego,Wilno.
Wong,J.T
.1975.Aco-evolutiontheoryofthegeneticcode.
ProceedingsoftheNationalAcademyofSciencesofthe
USA72,1909-1912.
