Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ24
Korzeń:budowa
irozwój
FigowiecdusicielZnasionaumieszczonegowysoko
nadrzewieprzezptakalubmałpęwyrastanajpierwepifit.
Popewnymczasiekorzeniefigowca(Ficus)wyciągająsiędoziemi,
otaczającswojegożywiciela.Nazdjęciugospodarzemrośliny
jestTaProhm,świątyniawAngkorWatwKambodży.Sposób
wzrostufigowcadusicielastanowiprzykładprzystosowania
dożyciawgęstychlasach,gdzietoczysięzaciętawalkaodostęp
doświatłasłonecznegoiskładnikówodżywczych.
WROZDZIALE
Systemykorzeniowe
Pochodzenieiwzrosttkanekpierwotnych
Budowapierwotna
Wpływprzyrostuwtórnegonabudowę
pierwotnąkorzenia
Pochodzeniekorzenibocznych
Korzeniepowietrzneikorzenieoddechowe
Przystosowaniadogromadzeniasubstancji
zapasowych:korzeniespichrzowe
Pierwszymorganem,którywyłaniasięzkiełkującegona-
siona,jestkorzeń,dziękiczemurozwijającasięsiewka
możezakotwiczyćsięwglebieipobieraćzniejwodę
(ryc.24.1).Pozatymidwiemafunkcjami,któresąwspólne
dlawiększościkorzeni,czylimocowaniemwpodłożuipo-
bieraniemwody,korzenieuczestnicząrównieżwtrans-
porcieimagazynowaniu.Uwielugatunków,korzeniesą
ważnymiorganamispichrzowymi,auniektórych,np.
umarchwi,burakacukrowegoczybatatamająspecjalne
przystosowaniadotejfunkcji.Korzenieimportująasy-
milatyznadziemnych,fotosyntetyzującychczęścirośliny,
anastępniegromadząjewtkankachspichrzowych.Wod-
powiednimczasiesubstancjete,mogązostaćwykorzystane
przezsamkorzeń,częściejjednaksąrozkładaneiwpo-
stacizwiązkówprostychtransportowanezpowrotem
przezłykodoczęścinadziemnych.Wprzypadkuroślin
dwuletnich(którychcyklżyciowytrwadwasezonywege-
tacyjne),takichjakburakcukrowyimarchew,gromadze-
nieznacznychilościsubstancjipokarmowychmamiejsce
wciągupierwszegookresużycia.Rezerwyte,sąnastępnie
wykorzystywanewdrugimrokuwegetacjidowytworzenia
kwiatów,owocówinasion.Wodaisubstancjemineralne
pobraneprzezkorzeniezgleby,transportowanesądonad-
ziemnychczęściroślinywksylemie.
Fitohormony(główniecytokininyigibereliny)syn-
tetyzowanewmerystematycznychrejonachkorzenisą
transportowaneksylememdoczęścinadziemnych,gdzie
stymulująwzrostirozwój(patrzrozdz.27).Wkorzeniach
wytwarzanesąrównieżróżnemetabolitywyspecjalizo-
wane(wtórne),jaknp.nikotyna,którautytoniumagazy-
nowanajestwliściach(patrzrozdz.2).Ponadto,korzenie
uczestnicząwreprodukcjiklonalnej(uniektórychdwu-
liściennychwytwarzająpąki,zktórychrozwijająsięnowe
pędy),wpływająnarozmieszczeniewodywglebie(patrz
rozdz.30),orazwydzielająróżnorodnesubstancjebio-
logicznieczynne(wydzielinykorzeniowe)doryzosfery,
czyliwarstwyglebyprzylegającejbezpośredniodokorzeni
ipodlegającejichwpływowi.
PUNKTYKONTROLNE
Poprzeczytaniutegorozdziałupowinieneśznaćodpowiedzi
nanastępującepytania:
1.
Jakiesądwagłównesystemykorzeniowe?Jakiejest
ichpochodzenieibudowa?
2.
Jakiezmianyzachodząwkorzeniupodczasjego
wydłużania?Jakiesąnajważniejszefunkcjeczapeczki
korzeniowej?
3.
Jakietkankiznajdująsięwkorzeniupodkoniecwzrostu
pierwotnegoijaksąonerozmieszczone?
4.
Jakiezmianywbudowiekorzeniapowodujeprzyrost
wtórny?
5.
Jakiejestpochodzeniekorzenibocznychidlaczego
nazywamyje„endogennymi?
