Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Systemykorzeniowe
581
(a)
Korzeń
palowy
tamaryszek(Tamarix)iakacja(Acacia).Głębokosięgają
równieżkorzenieniektórychroślinzielnych.Naprzykład
korzenielucernysiewnej(Medicagosativa)mogąwrastać
wglebęnaokoło6m.Szerokośćnajakąrozrastająsię
korzeniedrzewjestzazwyczajwiększa-częstoczterydo
siedmiurazy-niżrozłożystośćkorony.Korzeniekukury-
dzyzwyczajnej(Zeamays)penetrująglebęnagłębokość
około1,5m,arozrastająsiębokiwpromieniuokoło1m
odpędu.
Jednoznajbardziejszczegółowychbadańnadwielko-
ściąsystemukorzeniowegoisystemupędowegoprzepro-
wadzononaczteromiesięcznejroślinieżytazwyczajnego
(Secalecereale).Wyliczono,żecałkowitapowierzchniasys-
temukorzeniowego,łączniezwłośnikami,wynosiłautej
rośliny639m2ibyła130razywiększaniżcałkowitapo-
wierzchniaczęścinadziemnej.Jeszczebardziejzaskakujące
byłoodkrycie,żecałysystemkorzeniowyczteromiesięcz-
negożytamieścisięwobjętościokoło6litrówgleby.
(b)
Ryc.24.2.Systemykorzeniowepalowyiwiązkowy
Naryc.pokazanodwaróżnesystemykorzenioweudwóchroślin
preriowych.(a)Systemkorzeniowypalowyroślinydwuliścien-
nejwłaściwej,Liatrispunctata.(b)Systemkorzeniowywiązkowy
uroślinyjednoliściennej,Aristidapurpurea.Pionowa,przerywana
liniapodzielonajestnaodcinkiodługości30cm.Systemypalowe
zazwyczajwnikająwglebęgłębiejniżwiązkowe
Systemypędowyikorzeniowyrośliny
pozostajązesobąwrównowadze
Wrosnącejrośliniewystępujerównowagapomiędzycał-
kowitąpowierzchniąfotosyntetyczną(wytwarzaniasub-
stancjipokarmowych)apowierzchniąchłonną(pobierania
wodyisolimineralnych).Ponieważwprocesytezaanga-
żowanesązreguły,odpowiedniopędyikorzenie,rów-
nowagęfunkcjonalnąpomiędzynimiwyrażastosunek
korzeniowo-pędowy(stosunekpowierzchnikorzenido
powierzchnipędu).Wprzypadkusiewek,całkowitapo-
wierzchniachłonnadlawodyisolimineralnychznacznie
przewyższapowierzchnięorganówfotosyntetycznych,jed-
nakwrazzwiekiemudziałpęduwbudowiecałejrośliny
stopniowosięzwiększa.
Uszkodzenia,którezmniejszająznaczniepowierzchnię
chłonnąsystemukorzeniowego,skutkujązahamowaniem
wzrostupęduwwynikuograniczeniadostępudowody
isolimineralnych,atakżewytwarzanychwkorzeniach
fitohormonów.Zkoleizmniejszeniepowierzchnifoto-
syntetycznejmaniekorzystnywpływnawzrostkorzeni,
ponieważzmniejszasięwówczaspodażwęglowodanów
ifitohormonówprodukowanychitransportowanychprzez
pędydokorzeni.Wsystemachkorzeniowychdrzewwystę-
pujepopulacjadrobnych,krótkożyjącychkorzeni(więk-
szośćżyjeśredniokilkamiesięcy),którepoobumarciu
ulegająnatychmiastowejwymianienanowe.Dynamika
tegoprocesujestporównywalnazwymianąliściiuszko-
dzonychgałązekwnadziemnychczęściachdrzewa.Szacuje
