Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
588
ROZDZIAŁ24
Korzeń:budowairozwój
(a)
500μm
(b)
Epiderma
Egzoderma
Włośnik
100μm
Dojrzałenaczynie
wczesnego
metaksylemu
Endoderma
(c)
metaksylemu
Niedojrzałe
naczynie
późnego
Biegun
protoksylemu
Floem
pierwotny
Perycykl
Dojrzałenaczynie
wczesnegometaksylemu
50μm
(d)
Endoderma
metaksylemu
naczynie
późnego
Dojrzałe
Biegun
protoksylemu
Floem
Perycykl
pierwotny
Ryc.24.11.Budowakorzeniaroślinyjednoliściennej
50μm
Przekrójpoprzecznyprzezkorzeńkukurydzyzwyczajnej(Zeamays).(a)Widokogólnydojrzałegokorzenia.Widaćwyraźniewyodrębniony
walecosiowyzcentralniepołożonymrdzeniem.Strzałkawskazujemiejscewyłanianiasiękorzeniabocznego.(b)Szczegółybudowyperyfe-
rycznejczęścidojrzałegokorzenia,zwidocznąepidermązwłośnikamiifragmentemmiękiszu.Zewnętrznawarstwakomórekmiękiszowych
jestzróżnicowanawzwartąegzodermę.Należyzwrócićuwagęnaprzestrzeniemiędzykomórkowe(strzałki)pomiędzykomórkamimiękiszo-
wymi.(c)Szczegółybudowyniedojrzałegowalcaosiowego.(d)Szczegółybudowydojrzałegowalcaosiowego
wprzestrzeniewścianie,którezwyklezajętesąprzez
wodę,nadającjejwtensposóbwłaściwościhydrofobowe.
Ponieważpomiędzykomórkamiendodermyniewystępują
przestrzeniemiędzykomórkowe,apasemkaCaspary’ego
sąnieprzepuszczalnedlawodyirozpuszczonychwniej
substancjimineralnych,apoplastycznytransporttych
cząsteczekprzezendodermęjestniemożliwy.Pasemko
Caspary’egowymusza,abywszystkiesubstancjewchodzące
iwychodzącezwalcaosiowegoprzeszłyprzezprotopla-
stykomórekendodermalnych.Transportowanecząsteczki
przekraczajązatembłonękomórekendodermalnychlub
przemieszczająsięprzezliczneplazmodesmyłącząceko-
mórkiendodermyzprotoplastamisąsiednichkomórek
koryiwalcaosiowego.
Jakwspomnianowcześniej,wkorzeniachprzyra-
stającychnagrubość,korapierwotnaijejnajbardziej
wewnętrznawarstwa-endoderma,zostająwcześnie
zniszczoneiodrzucone.Takiepozbawionekorypier-
wotnej,starszekorzeniemogąwprawdzienadalpobierać
wodęisubstancjemineralnezgleby,jednaknajczęściej
tylkotransportujątecząsteczkizpołączonychznimiko-
rzenimłodszych.Korzenie,którychwzrostzjakiegośpo-
woduzostałzatrzymany,starzejąsięiobumierająiprawie
równocześniezostajązastąpioneprzezkorzenienowe.
Wstarszychkorzeniachzzachowanąkorąpierwotną,na
wszystkichścianachkomórekendodermalnychodkładana
jestodstronycytoplazmylamelasuberynowa(naprze-
miennewarstwysuberynyiwosku),aostatecznieceluloza
iniekiedyrównieżlignina(ryc.24.13i24.14).Opisane
zmianyzachodząnajpierwwkomórkachpołożonychna-
przeciwkopasmfloemu,anastępnierozciągająwkierunku
protoksylemu(ryc.24.10d).
