Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.ZACHOWANIE
JAKOPRZEDMIOTBADAŃ
Wzwiązkuzdynamicznąstrukturąswegoorganizmuzwierzętamają
określonepotrzeby.Podstawowepotrzebybiologicznepowstająwwyniku
odchyleniaodoptymalnychwarunkówśrodowiskawewnętrznego.Niektóreztych
odchyleńmogąbyćkorygowaneprzezreakcjefizjologiczne.Naprzykład
zwiększenieciepłotyciałauruchamiamechanizmyoddawanianadmiaruciepłana
zewnątrzprzezrozszerzenienaczyńkrwionośnychskóry,dyszenie,auczłowieka
pocenie.Wwielujednaksytuacjachreakcjefizjologiczneniewystarczają.Często
trzebasięschronićprzedupałemlubchłodem,znaleźćlubzdobyćpożywienie,
zatroszczyćsięobezpieczeństwowłasnelubpotomstwa,objąćwposiadanie
terytorium.Wgręwchodziwówczasgłównawłaściwośćświatazwierząt–
zachowanie.
Pojęcieiterminologiazachowania
Podpojęciem„zachowanie”rozumiesięskoordynowanereakcjeosobnikasłużące
zaspokojeniuokreślonejpotrzeby–biologicznej,psychicznejlubspołecznej–
zachodzącepodwpływemczynnikówwewnętrznychlubbodźcówzewnętrznych.
Formamizachowaniamogąbyćzarównoprostereakcjeruchowe,jakkinezy,taksje
itropizmy,jakteż–uzwierzątwyższych–złożoneaktyruchowe,nabytelub
dziedziczne,nazywanereakcjamilubczynnościamibehawioralnymi.Aktyruchowe
mogąpolegaćnalokomocji(przemieszczaniusię)lubnamanipulowaniuprzed-
miotami.Doczynnościruchowychnależyteżmimikaifonacjalubwokalizacja
orazpozy,naprzykładgrożenialubuległości.Opróczruchudoformzachowania
należyteżgenerowaniewyładowańelektrycznychprzezniektóregatunkiryb
wceluobronylubporażeniaofiary,wystrzykiwaniewydzieliny,snucieniciprzez
pająkiczyświeceniezapomocąfotoforówprzezświetliki.
Zachowaniesłużyochronieprzedniebezpieczeństwem,ułatwiapoznawanie
otoczenia,umożliwiarozród,opiekęnadpotomstwemitworzeniegrupspołecznych.
Dozachowanianależytakżeustalanieinterakcjimiędzyorganizmemaśrodowis-
kiem,opanowanieiobronaterytorium,wędrówkiiprzemieszczaniesię.
21
