Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wsposóbmechanicznyusuwasięprzeważniestrukturynapowierzchni
mózgu,awięckoręmózgulubczęścimóżdżku.Tegorodzajuzabiegnazywasię
ablacjąlubekstyrpacją,agdyobejmujecałąkoręlubznacznąjejczęść–
dekortykacją.
Niszczenieośrodkówumieszczonychwgłębimózguzapomocąprądu
elektrycznegobyłodawniejpowszechniestosowanąmetodąbadawczą.Zabiegten
wykonujesięzapomocąwprowadzonychdoośrodkaelektrod.Douszkadzania
tkankinerwowejużywasięznaczniesilniejszegoprąduniżdodrażnienia.Prąd
staływytwarzaogniskouszkodzeniadziękidziałaniuelektrolitycznemu,natomiast
szybkozmienny–przezwytwarzaniewokółelektrodywysokiejtemperatury.Tego
rodzajulokalneuszkodzeniamózgunazywasięlezjami.
Lezjewytworzonezapomocąprąduelektrycznegosąnieswoiste–uszkodzenie
obejmujewszystkieelementy,któreznalazłysięwpoluelektrycznym,awięcnie
tylkoneuronywłaściwegoośrodkaizwiązaneznimiwłóknaorazsynapsy,lecz
takżewłóknanerwoweoinnymznaczeniufunkcjonalnym,przebiegającewsąsiedz-
twieośrodka.Podobnyskutekwywierazamrożenietkanki.Dlategoobecniedo
uszkadzaniaośrodkówstosujesięzwiązkiekscytotoksyczne,toznaczypowodujące
najpierwsilnepobudzenie,apotemśmierćkomórek.Najczęściejużywanym
związkiemekscytotoksycznymjestkwaskainowy.Jegodziałanie,podobnedo
kwasuglutaminowego,poleganasilnympobudzeniureceptorówNMDA(patrz
s.132),coprowadzidoniekontrolowanejinwazjijonówwapniadokomórki
iuczynnieniaróżnychprzekaźnikówwtórnych.Nadmierniepobudzonakomórka
giniewpodobnysposób,jakwwynikuzaburzeńukrwieniamózgu.Kwaskainowy
ipodobnezwiązkiniemająwpływunawłóknanerwowe.Czynnośćneuronów
możnateżwyłączyć,wprowadzającdomózgukolchicynę–związekuszkadzający
mikrotubuleiprzerywającytransportbiologicznieaktywnychzwiązkówwaksonie.
Trwałelubczasowewyłączenieczynnościneuronówosiągasię,wprowadzając
związkiblokująceukładyprzekaźnikowe.Substancjątakąjest6-hydroksydopamina,
uszkadzającazakończeniasynaptyczne,któreuwalniająaminykatecholowe.Znane
sązwiązkiobardziejswoistymdziałaniu,tzn.blokująceczynnośćtylkotych
neuronów,któreposługująsięjakoprzekaźnikiemnoradrenaliną,dopaminąlub
5-hydroksytryptaminą.
Badanieaktywnościośrodkówmózgowych
metodąradioaktywnej2-deoksyglukozy
Aktywnekomórkinerwowenapokryciezwiększonegozużyciaenergiipobierają
więcejglukozy.Końcowyproduktprzemianyglukozy,glukozo-6-fosforan,jest
metabolizowanydodwutlenkuwęglaiwody.Zjednakowąłatwością,wykorzystując
tensamukładtransportujący,dotkankinerwowejwchodzizmodyfikowana
glukoza–2-deoksyglukoza(2-DG)–iulegaprzemianomdopodobnegoproduktu–
2-DG-6-fosforanu.Produkttenztrudnościąulegadalszymprzemianomidługo
pozostajewkomórce.Jeżelizwierzęciuwstrzykniętoroztwór2-DG,której
cząsteczkizawierająradioaktywnyatomwęgla,itakznakowana2-DGwejdziedo
komórek,atomtenznajdziesięwcząsteczkach2-DG-6-fosforanuiprzezpewien
33
