Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
RENATAGRZEGORCZYKOWA
particularlytheirmodalattitude);(2)thewaylinguisticsignsareusedortherulesgoverning
theuseoflinguisticexpressionsinagivencontextorsituation;3)suchpartsofsemantic
contentoftheutterancethatdependonthecommunicativesituation.Thislastunderstanding
isthedominantoneincontemporarylinguisticsandsomerefinementstoitarediscussedin
thepresentpaper.
Theinformationintroducedpragmaticallyintoanutteranceconsistsin:apprehendingthe
senseofoccasionalexpressions(here,to-day,he);apprehendingsensesintroducedbyim-
plicaturesandcovertreferences;therelationbetweenunderstandingofamessageandthe
extralinguisticknowledgeofthespeakers.
Thelimitsbetweensensesconveyedbypragmaticmeansandthoseconveyedbysemantic
means(throughthelinguisticcode)arefarfromclear.Someoftheborderlineissues:(1)dif-
ferentreadingsofnon-literalsensesofsometypesofexpressions(metaphor,idioms,irony),
basedoncommunicativesituationandinferentialprocesses;(2)subjectiveexperiencesand
judgmentsofthespeakersthatdependontheirknowledgeandbeliefs(3)speaker’sindividual
knowledgeaboutthingstalkedabout,thatconstitutesthebaseofthemessage.
Keywords:pragmatics,semantics,linguistictheory,occasionalexpressions,implicature,me-
taphor,phraseology
1.Wprowadzenie
Zainteresowaniejęzykoznawcówwostatnimczasiepodstawamiteoretycz-
nymipragmalingwistykiipróbyodróżnieniapragmatykiodsemantyki(por.np.
tematykaLXXZjazduPTJ,określonajako:nMetodologiczneaspektypragma-
lingwistyki”),skłaniajądoprzyjrzeniasięjeszczerazznowejperspektywytej
problematyce.Mojąwypowiedziąwłączamsięwdyskusjęnatentemat.
Terminpragmatyka,przeniesionyzsemiotykifilozoficznejilogicznej,uży-
wanyjestwjęzykoznawstwiewkilkuróżnychznaczeniach,cosprawia,żesamo
pojęciepragmatykistajesięrozmyteiniemajasnegoodniesienia.Jednocześnie
zaśdlawspółczesnegojęzykoznawstwadoprecyzowanietegopojęcia(aprzynaj-
mniejuświadomieniesobie,wjakichsensachjestonoużywane)wydajesiębardzo
ważne:większośćbowiemobecnieprowadzonychbadańdotyczyjęzykawdziała-
niu,wużyciu,wjegofunkcjonowaniujakobardzozłożonegośrodkakomunikacji
międzyludzkiej.Badaczemająświadomość,żeichanalizyodnosząsiędopragma-
tycznegoaspektujęzyka,skorocałytenkieruneknazwanopragmalingwistyką.
Literaturadotyczącapragmatykiwfilozofiiilogicejesttakobfita,żektoś,kto
chciałbyzdaćzniejsprawę,stajebezradnywobecogromuzadania.Pewnąpróbę
uporządkowaniastanowiskwzakresiepragmatykifilozoficznej,logicznej,atak-
żeczęściowolingwistycznej,przedstawiapracaP.Stalmaszczyka,zamieszczona
wBPTJ,2008.Odsyłamdoniejibędęzniejwielokrotniekorzystać,zwłaszcza
przycytowaniuwersjipolskiejprzywoływanychdefinicji.Niesposóbbowiemnie
sięgnąćnapoczątkunaszychrozważańdostanowiskatwórcypojęciapragmatyki
CharlesaW.Morrisa.
